Geriatri ve Geriatrik Nöropsikiyatri Dergisi; 2009;1(1):32-37
Yaşlılığa Özgü Bir Parasomni: REM Uykusu Davranış Bozukluğu
D Karadeniz
İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Nöroloji AD, İstanbul
REM Uykusu Davranış Bozukluğu (RDB) rüyayı yaşama ile şekillenen bir parasomnidir. Genellikle 50 yaş üstü erkeklerde ortaya çıkar. Prevalansı tam olarak bilinmemekle birlikte genel popülasyonun % 0,38'inde , yaşlı popülasyonun ise % 0,5'inde bildirilmiştir. İdiyopatik olabileceği gibi bazı nörolojik hastalıklarla ilişkili yani semptomatik formu da vardır. Nörolojik bozukluklarla ilişkili olan semptomatik RDB da idiyopatik RDB gibi sıklıkla erkeklerde gözlenir ve bazı nörolojik hastalıkların öncesinde ve sonrasında ortaya çıkabilir. Uykuda rüyayla ilişkili davranışlar; konuşma, gülme, bağırma, küfretme, amaçsız el kol hareketleri, uzanma, zorla çekiştirme, kol sallama, tokat atma, yumruklama, tekme atma, oturma, yataktan zıplama, yataktan düşme, emekleme, koşma şeklinde bildirilmiştir. RDB, özellikle yaşlılarda geceleri yataktan düşmeye, subdural hematoma, dikiş gerektirecek laserasyonlara, ekimozlara, ve başka ciddi yaralanmalara neden olabileceği gibi hastanın yakının da zarar görmesi söz konusu olduğundan mediko-legal özelliği olan ve mutlaka tedavi gerektiren bir hastalıktır. Patofizyolojisinde atoni ve lokomotor inhibisyondan sorunlu beyin sapı yapılarının etkilenimi sorumlu tutulmuştur. RDB tanısı, 2005 Uyku Bozuklukları Sınıflamasına göre mutlaka polisomnografik tetkik (PSG) ile konulur. PSG'de REM uykusu sırasında submental veya ekstremite EMG'si nde artmış aktivite veya aralıklı REM atonisi kaybı veya artmış fazik kas seyirme aktivitesi söz konusudur. Tedavide etkinliği kanıtlanmış olan ilaç klonazepamdır ve ömür-boyu kullanılır.
A parasomnia special to old age: REM sleep behavior disorder
REM sleep behavior disorder (RBD) is a parasomnia that is characterized with complex behavior while dreaming. RBD occurs predominantly in males after fifth decades. The real incidence and prevalence of RBD are exactly unknown and reported in 0.38% of general population and in 0.5% of elderly. RBD may be idiopathic, or it may emerge as symptomatic in association with various neurological conditions. Symptomatic RBD related to neurological conditions is seen frequently in men like idiopathic RBD and occur before and after various neurological conditions. The dream-enacting behaviors are reported as talking, laughing, shouting, cursing, arm waving, slapping, kicking, hit with the fist, jumping, falling from bed, crawling, and running. RBD is a disorder, causing to falling from bed, subdural hematom, laseration needed to suture, echimosis, and other serious wounds especially in elderly. Also, RBD has a medico-legal feature related to suffering harm probability of relatives. For these reasons, RBD must be cured. In pathophysiology, atonia and locomotor inhibition are associated with destroyed brain stalk. RBD is diagnosed absolutely with polisomnographic (PSG) investigation according to 2005 Classified Sleep Disorders. It may be observed an increased activity of submental or extremity activity in EMG, remittent failure of atonia in REM, and an increased phasic activity of muscle fasciculation during REM sleep by PSG. Clonazepam is current proved treatment and must be used during life.