Nöropsikiyatri Arşivi; 2023;60(4):316-321
Sosyal Anksiyete Bozukluğu ve Çekingen Kişilik Bozukluğu Eş Tanısında Zihin Kuramı
T Aghaskishiyeva , K Özdel
Madalyon Psikiyatri Merkezi, Ankara
Amaç: Bu çalışmanın amacı Sosyal Anksiyete Bozukluğunda (SAB),
Çekingen Kişilik Bozukluğu (ÇKB) olan ve olmayan grupların zihin kuramı
(ZK) açısından incelenmesidir.
Yöntem: Çalışmaya, Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma
Hastanesi psikiyatri kliniğine başvuran ve DSM-5 için Yapılandırılmış
Klinik Görüşme tanı ölçütlerine göre SAB tanılı 55 hasta, ÇKB ve SAB tanısı
alan 25 hasta ve 30 sağlıklı kontrol alınmıştır. Araştırma katılımcılarına
SAB’ye dönük Sosyodemografik veri formu, Otizm Spektrum Anketi
(OSA), Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği (LSKÖ), Gözlerden Zihin Okuma
Testi (GZOT) ve Dokuz Eylül Zihin Kuramı (DEZİKÖ) Ölçeği uygulanmıştır.
Bulgular: Kontrol grubunda GZOT ile ölçülen ZK pozitif-duygu puanları
SAB ve SAB+ÇKB tanılı hasta grubuna göre daha yüksekti. SAB+ÇKB
tanılı hasta grubunda ZK negatif-duygu puanları SAB ve kontrol grubuna
göre daha düşüktü. Zihin kuramı nötr-duygu puanları her üç grupta
da benzerdi. Üç grup arasında DEZİKÖ alt testlerinin toplam puanında
istatistiksel olarak kontrol grubu lehine anlamlı farklılıklar saptandı. Pot
kırmayı anlama testinde üç grup arasında farklılık saptanmadı.
Sonuç: Bulgularımız ÇKB ek tanısının hem çözümleme hem de sonuç
çıkarmaya dair birçok ZK becerisinde azalma ile ilişkili olduğunu ve esas
olarak bu azalmanın duygusal açıdan yüklü olan zihinsel durumların
algılanmasıyla ilişkili olduğunu telkin etmiştir. Hem SAB hem de ÇKB’de
görülen ZK problemlerinin değerlendirilmesinde daha özgül yöntemlere
gerek vardır.
Theory of Mind in Social Anxiety Disorder and Avoidant Personality Disorder Comorbidity
Introduction: The aim of this study was to examine Theory of Mind
(ToM) abilities in patients with Social Anxiety Disorder (SAD) with and
without Avoidant Personality Disorder (AvPD) comorbidity.
Methods: A total of 55 patients with SAD, 25 patients with AvPD and
SAD, who presented to the Diskapi Teaching and Research Hospital
Psychiatry Outpatient Unit and were diagnosed with SAD according to
the Structured Clinical Interview Diagnostic Criteria for DSM-5 and 30
healthy controls were included in the study. Sociodemographic data
form for SAD, Autism Spectrum Quotient (ASQ), Liebowitz Social Anxiety
Scale (LSAS), Reading the Mind in the Eyes Test (RMET), and Dokuz Eylül
Theory of Mind Index (DEToMI) were used.
Results: The ToM positive-emotion scores measured by the RMET were
higher in the control group than in the SAD and SAD+AvPD groups. The
ToM negative-emotion scores were lower in the SAD+AvPD group than
in the SAD and control groups. The ToM neutral-emotion scores were
similar in all three groups. There were statistically significant differences
in favor of the control group in the total score of DEToMI and its subtests
among the three groups. There was no difference among the three
groups in the faux pas comprehension test.
Conclusion: Our findings suggest that AvPD comorbidity is associated
with a decrease in many ToM skills, both in decoding and reasoning, and
that this decrease is mainly related to the perception of mental states
with an emotional load. More specific methods are needed for ToM
problems observed in patients with SAD and AvPD.