Psikoloji Çaly?malary; 2023;43(1):41-58
Küçük Çocuklar için Epistemik Merak Ölçeği: Türkçe Uyarlama Çalışması
S Sarac, E Mede, T Abanoz
Ankara Üniversitesi, Ankara
Epistemik merak, bilgiyi ve keşif davranışlarını ortaya çıkaran, yeni bilgileri arama ve edinme arzusudur. Epistemik
merak, yeni keşiflerden duyulan içsel haz ve yenilik arama davranışına ilişkin olumlu ilgi duygusunu tetikleyebilir
(İ-Tipi) ya da bilgi yoksunluğu hissinden kaynaklanan istenmeyen ve belirsiz deneyimleri azaltabilir (Y-Tipi).
Epistemik meraka artan ilgi ve bunun eğitimdeki etkileri göz önüne alındığında, özellikle yerel bağlamlarda Tip-I ve
Tip-D epistemik merakın erken göstergelerini ölçmek için özel değerlendirme araçlarına ihtiyaç vardır. Bu çalışmada
Küçük Çocuklar için İ-Tipi/Y-Tipi Epistemik Merak Ölçeği’nin Türkçe formunun psikometrik özellikleri sınanmıştır.
Küçük Çocuklar için 10 maddelik I-Tipi/D-Tipi Epistemik Merak Ölçeği, Piotrowski ve arkadaşları (2014) tarafından
ebeveynlerin gözlemlerine dayalı olarak, çocukların epistemik merakını değerlendirmek için geliştirilmiş bir ölçektir
(Piotrowski ve ark., 2014). Araştırmanın katılımcıları 636 çocuktur (K = 302; E = 334). Çocukların yaşları 48 ile 83 ay
arasında değişmektedir (M=68.34; SS = 7.96). Veriler annelerden elde edilmiştir. Çalışmada çocuklara ilişkin veriler
anneler aracılığıyla toplanmıştır. Ölçeğin faktör yapısı Doğrulayıcı Faktör Analizi ile sınanmıştır. Analiz sonuçları,
ölçeğin Türkçe formunun, orijinal ölçek ile benzer şekilde iki faktörlü (İ-Tipi/Y-Tipi) yapıya sahip olduğunu göstermiştir.
Ayrıca, yapı geçerliliği için sıfır sıralı korelasyonlar, öz-düzenleme ile hem İ-Tipi hem de Y-Tipi epistemik merak
arasında, varsayıldığı gibi, anlamlı pozitif ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Ek olarak, merak türü ile öz-düzenleme
arasındaki kısmi korelasyon değerleri, iki epistemik merak türünün (İ-Tipi ve Y-Tipi) farklılığını göstermiştir. Bu
bulgular, iki faktörlü I-Tipi/D-Tipi Küçük Çocuklar İçin Epistemik Merak Ölçeği’nin Türkiye bağlamında meraktaki
bireysel farklılıkları ölçmek için geçerli ve güvenilir olduğuna dair kanıtlar sunmuştur.
Epistemic Curiosity Scale for Young Children: A Scale Adaptation to Turkish
Epistemic curiosity is the desire to seek and acquire new information that
motivates knowledge and exploratory behavior. While epistemic curiosity can
stimulate positive feelings of interest related to novelty-seeking behavior and
the intrinsic joy of discoveries (I-Type), it can also diminish unpleasant and
uncertain experiences, which are associated with the feeling of being deprived
of information (D-Type). Given the growing interest in epistemic curiosity and
its implications in education, specific assessment tools are needed to measure
early indicators of Type-I and Type-D epistemic curiosity, particularly in local
contexts. In this study, the reliability and validity of the Turkish version of the
I-Type/D-Type Epistemic Curiosity Scale for Young Children were investigated.
The 10-item I-Type/D-Type Epistemic Curiosity Scale for Young Children was
developed by Piotrowski and colleagues (2014) to assess children’s epistemic
curiosity based on parents’ observations. The participants of the study were 636
children (F = 302; M = 334). The ages of the children ranged from 48 to 83 months
(M = 68.34; SD = 7.96). Data were obtained from the mothers. The scale’s factor
structure was tested with Confirmatory Factor Analysis. The results showed that
the Turkish version of the scale also has a similar two-factor (I-Type/Y-Type)
structure to the original scale. Furthermore, for construct validity, zero-order
correlations reported a significant positive relationship between self-regulation
and I-Type and D-type epistemic curiosity, as hypothesized. Additionally,
a partial correlation between curiosity type and self-regulation highlighted
the divergence of two I-Type and D-Type epistemic curiosity. These findings
indicated that the 10-item, two-factor I-Type/D-Type Epistemic Curiosity Scale
for Young Children is reliable and valid for assessing young children’s curiosity
through mothers’ ratings.