Psikoloji Çalışmaları; 2020;40(2):513-531
Babaların Duygusal Erişilebilirliği ile Beliren Yetişkinlerin Öznel İyi Oluşu Arasındaki İlişkide Aracı Olarak PsikolojikDayanıklılık
Ş Özbiler
Cyprus International University, Cyprus
Ebeveyn ve çocuk arasındaki sağlıklı ve fonksiyonel bir ilişki sadece çocukluk dönemi gelişimi için değil, ayrıca
yetişkinlik dönemi gelişimi için de gerekli ve önemlidir. Bu bağlamda, anne-çocuk ilişkisinin kalitesi alan yazında
geniş olarak tartışılmış, ancak baba-çocuk ilişkisinin kalitesi seyrek olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada baba-çocuk
ilişkisinin kalitesi duygusal erişilebilirlik açısından ele alınmıştır. Bağlanma Teorisi üzerine kurulan bu çalışmanın
amacı üniversite öğrencilerinin yani beliren yetişkinlerin babalarının geçmişteki duygusal erişilebilirliğine dair algıları
ile şimdiki öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracı rolünü araştırmaktır. Bu amaçla, Kuzey
Kıbrıs’ta yaşayan ve yaş ortalaması 22.42 (SS = 2.08) olan 257 üniversite öğrencisi çalışmaya katılmıştır. Katılımcılar
Kısa Dayanıklılık Ölçeği, Lum’un Ebeveyn Duygusal Erişilebilirlik Ölçeği ve Öznel İyi Oluş Ölçeğini doldurmuştur.
Çalışma değişkenleri arasındaki potansiyel ilişkiyi incelemek aynı zamanda beliren yetişkinlerin babalarına geçmişe
yönelik duygusal erişilebilirlik ile şimdiki öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracı etkisini
araştırmak için Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Sonuçlar varsayılan modeli desteklemiştir. Sonuçlarda,
psikolojik dayanıklılığın beliren yetişkinlerin geçmişe yönelik babalarından algıladığı duygusal erişilebilirlik ile şimdiki
öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide tam bir aracı rolü olduğu sağlamaktadır. Bulgular göstermektedir ki geçmişe
yönelik babanın duygusal erişilebilirliği, psikolojik dayanıklılık aracılığı ile beliren yetişkinlerin öznel iyi oluşunu
artırmaktadır. Bu bulgular, beliren yetişkinlerin geçmişe yönelik babalarının duygusal erişilebilirliğine ilişkin algıları
ile öznel iyi oluşları arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracılığına ilişkin ilk ışık tutmaktadır. Bununla birlikte,
bu çalışmanın bulguları öğrencilerde öznel iyi oluşa yol açabilecek psikolojik dayanıklılık müdahalelerini geliştirmede
üniversitelerde çalışan danışmanlara yardımcı olabilir. Çalışma ayrıca, ebeveynlerle çalışan uzmanların etkili ebeveynlik
müdahalelerine odaklanması ve bu müdahalelerin babaları da hedef alması gerektiğine dikkat çekmektedir
Resilience as the Mediator of the Relationship between Emotional Availability of Fathers andSubjective Well-Being of Emerging Adults
Healthy, functional relationships between parents and children are essential and
important for an individual’s development not only in early childhood but also
in adulthood. In this context, the quality of the mother-child relationship has
been discussed extensively in the literature, but the quality of the father-child
relationship has rarely been evaluated. In the present study, the quality of fatherchild relationships is operationalised as an emotional availability. The present study,
which is based on Attachment Theory, aimed to investigate the mediating role of
resilience in the association between the retrospective perception of university
students’ emotional availability of their fathers and their subjective well-being at
emerging adulthood. For this purpose, 257 university students with a mean age of
22.42 (SD = 2.08) in North Cyprus participated in the study. Participants completed
the Brief Resilience Scale, the Lum Emotional Availability of Parents Scale and
the Subjective Well-Being Scale. The Structural Equation Modelling (SEM) was
used to examine the potential relationships between study variables as well as
examine the mediating effect of resilience in the link between the emerging adults’
retrospective perceptions of the emotional availability of fathers and their current
subjective well-being. The results provide support for the hypothesised model. The
results indicated that resilience may act as a full mediator in the relationship between
the retrospective perceptions of emerging adults’ emotional availability of their
fathers and their current subjective well-being. Findings imply that the retrospective
perceptions emotional availability of fathers increase the subjective well-being
of emerging adults throughout the mediation of the resilience. These findings
shed a first light on the mediating role of resilience in the association between the
retrospective perception of emerging adults’ emotional availability of their fathers
and their subjective well-being. Moreover, the findings of the present study may
help counsellors working in universities to improve resilience interventions that
could lead to an improvement in the subjective well-being of students. The study
also points out that practitioners who are working with parents should focus on
effective parenting interventions and these interventions should also target fathers.