Psikoloji Çalışmaları; 2019;39(1):23-44
Üniversite Öğrencilerinde Dışadönüklük, Sosyal Ağları Kullanma Sıklığı ve Cinsiyetin Problemli Sosyal Ağ Kullanımına Etkisinin İncelenmesi
A Kesici
Siirt Milli Eğitim Müdürlüğü, Siirt
Problemli sosyal ağ kullanımı, kişinin sosyal ağlara katılma güdüsüne karşı
kendini kontrol edememesi ile ilgili bir sorundur. Bu sorun, kişide sosyal,
psikolojik ve fizyolojik rahatsızlıkların yaşanmasına neden olmaktadır. Bu
çalışma; dışadönüklük, sosyal ağları kullanma sıklığı ve cinsiyetin üniversite
öğrencileri arasında problemli sosyal ağ kullanımına etkisini incelemek amacıyla
yapılmıştır. Çalışmaya 2017 - 2018 öğretim yılı bahar döneminde bir devlet
üniversitesinde okuyan 258 öğrenci katılmıştır. Verilerin toplanmasında Problemli
Sosyal Ağ Kullanım Ölçeği, Beş Faktör Envanteri’nin dışadönüklük faktörü ve
Sosyal Ağları Kullanma Sıklığı Ölçeği kullanılmıştır. Çoklu doğrusal regresyon
analizi sonuçlarına göre dışadönüklük, sosyal ağları kullanma sıklığı ve cinsiyetten
oluşan model, problemli sosyal ağ kullanımındaki değişimin %6.4’ünü anlamlı
olarak açıklamıştır. Araştırmada sosyal ağları kullanma sıklığının problemli
sosyal ağ kullanımında anlamlı bir yordayıcı olduğu belirlenmiştir. Buna karşın,
dışadönüklük ile cinsiyetin, üniversite öğrencilerinde problemli sosyal ağ
kullanımının anlamlı yordayıcıları olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada
elde edilen bulgulara dayalı olarak sosyal ağları kullanma sıklığının problemli
sosyal ağ kullanımı üzerinde beklenenden daha düşük düzeyde bir etkiye sahip
olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla problemli sosyal ağ kullanımı üzerinde
kullanım sıklığı dışında başka faktörlerin de etkili olduğu söylenebilir. Ayrıca
üniversite öğrencilerinde cinsiyetin problemli sosyal ağ kullanımı açısından bir
risk faktörü olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada dışadönüklük ile sosyal
ağları kullanma sıklığı arasında pozitif yönde, düşük düzeyde ve anlamlı bir
ilişki olmasına rağmen dışadönüklüğün problemli sosyal ağ kullanımı üzerinde
etkili olmadığı belirlenmiştir. Bu sonuç; dışadönüklerin merak ve heyecan verici
gelişmeleri kaçırma korkusu gibi kişilik özellikleri nedeniyle sosyal ağları
amaçları doğrultusunda sık kullandıkları ancak sosyal doyum sağlamak için yüz
yüze etkileşimi tercih ettikleri şeklinde değerlendirilmiştir.
Examining the Effect of Extraversion, Frequency of Social Networks Use, and Gender on Problematic Use of Social Network among University Students
Problematic social network use is a trouble about a person’s failure at self-control over the impulse to join social networks
or resisting that impulse. This trouble leads to social, psychological, and physiological problems. The present study was
conducted in order to assess the effects of extraversion, frequency of social network use, and gender on problematic
use of social networks among university students. A hundred and fifty-eight students studying at a state university
in the spring term of 2017-2018 academic year participated in the study. The Scale for Problematic Use of Social
Network, extraversion dimension of the Five Factor Inventory, and the Scale for Frequency of Social Network Use were
employed in gathering the data. According to the results of multiple linear regression analysis, the model comprising
of extraversion, frequency of social network use, and gender explains significantly 6.4% of problematic use of social
networks. Thus, it was detected that the frequency of social network use is a significant predictor to problematic use of
social networks. However, it was found that neither extraversion nor gender is a significant predictor to problematic use
of social networks. It was also found that the frequency of problematic social network use had less impact than expected
on social network use; therefore, it can be said that there are some other factors affecting problematic social network use.
Furthermore, it was found that the gender is not a risk factor on problematic social network use. Although there is a slight
positive correlation between extraversion and problematic social network use, extraversion does not have a significant
effect on problematic social network use. This result was that extroverts use social network due to the fear of missing
important events, but they prefer face-to-face communication to satisfy their social desires.