Addicta: The Turkish Journal on Addictions; 2019;6(2):403-433
Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların En Çok Etkilendiği Çizgi Film Karakterleri ve Bu KarakterlerleÖzdeşleşmelerinin Yol Açabileceği Dijital Tehlikeler
F Akça, NK Çilekçiler
Uludağ Üniversitesi, Bursa
Bu çalışmada okul öncesi dönemdeki çocukların en çok izledikleri çizgi filmler, yerinde olmayı istedikleri
ve istemedikleri çizgi film karakterleri ve bu karakterlerle özdeşleşmenin yol açabileceği dijital tehlikeler
incelenmiştir. Araştırmada, Bursa ilindeki devlete ait anaokulu ve anasınıflarında okul öncesi eğitime devam
etmekte olan 4-6 yaş grubundaki 182 çocuğa küme örnekleme yöntemi ile ulaşılmış, ardından bu çocuklar
arasından tipik durum örneklemesi ile seçilen 20 çocuk üzerinde çalışmanın nitel kısmı uygulanmıştır. Bu
araştırma nicel ve nitel yöntemin bir arada kullanıldığı karma model bir çalışma olup nicel veriler “Çizgi
Film Konulu Çocuk Anketi” ile nitel veriler ise yarı-yapılandırılmış görüşme soruları yoluyla elde edilmiştir.
Araştırma kapsamında çocukların rol model olarak seçtikleri çizgi film karakterleri ve seçme nedenleri cinsiyet
değişkenine göre değerlendirilmiştir. Araştırma verileri üzerinden araştırmaya katılan çocukların %53’nün
Pepee, Rafadan Tayfa, Harika Kanatlar, Niloya, Karlar Ülkesi adlı çizgi filmleri izledikleri bulgulanmıştır.
Yapılan görüşmeler sonucunda kız çocukların özellikle Elsa ve Bloom karakterlerinin, erkek çocukların ise
çoğunlukla Jett ve Spiderman karakterlerinin yerinde olmak istedikleri anlaşılmıştır. Çalışmanın nitel verilerine
göre çocukların çizgi film karakterlerine ilişkin seçimi daha çok dış görünüş, doğaüstü yetenekler, toplumsal
cinsiyet ve karakterle ilgili olumlu ve olumsuz duygu durumu gibi temalara bağlı olarak gerçekleşmektedir.
The Cartoon Characters with the Greatest Influence on Preschool Children and the Digital Dangers They CanBe Exposed to While Identifying with These Characters
This study examines the cartoons preschool children view the most and the cartoon characters these
children want and don’t want to be, as well as the possible digital dangers these children could be exposed
to during the identification process. The first part of the study is done with 182 children between 4-6 years
old studying in various kindergartens and preschools in Bursa province. For the second part of the study,
qualitative analysis has been conducted with 20 children selected using typical case sampling. This study
uses the hybrid model, which consists of qualitative and quantitative methods. Data for the quantitative
part of the study has been obtained through the Survey for Children about Cartoons which created by
authors and for the qualitative part of the study through semi-structured interview questions. The validity
and reliability studies of the survey were conducted. The opinions of the academicians who are experts
in the fields of pre-school and psychological counseling have been consulted for content validity of the
survey. The cartoon characters which children choose role models and the reasons why they choose these
characters have been examined according to the gender variable. According to the findings, 53% of children
watch cartoons such as Pepee, Rafadan Tayfa, Harika Kanatlar, Niloya, Karlar Ülkesi. While girls want to be
characters such as Elsa and Bloom, boys want to be characters such as Jett and Spiderman. The qualitative
findings show that children mostly consider themes such as physical appearance, supernatural abilities,
gender, and the positive and the negative emotional states related to the character while selecting one.