Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi; 2012;25(2):101-107
Stresli Durumlarla Başa Çıkma Envanteri Kısa Formu?nun (SDBÇE-21) klinik dışı Türk örnekleminde geçerliliği
M Boysan
Yüzüncü Yıl Üniversitesi , Van
Amaç: Stresli Durumlarla Başa Çıkma Envanteri, güçlü psikometrik özellikleri nedeniyle umut vaadeden bir
ölçme aracı niteliği taşımaktadır. Bu çalışmada, Stresli Durumlarla Başa Çıkma Envanteri-Kısa Formunun
psikometrik özelliklerinin, ülkemizde bir üniversitede lisans eğitimi almakta olan Türk öğrenciler üzerinde
sınanması amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmaya toplam 978 üniversite öğrencisi katılmıştır. Öğrencilerin yaş ortalaması 20.33'dür
(SS±3.17). Çalışmanın örneklemini oluşturan grubun %33.33'ü erkektir (n= 326). Bu çalışmada, Stresli Durumlarla
Başa Çıkma Envanteri-Kısa Form (SDBÇE-21), Pozitif ve Negatif Duygulanım Ölçeği (PNDÖ), Yaşam Doyumu
Ölçeği (YDÖ) uygulanmıştır. Ölçme aracının geçerlik düzeyine ilişkin doğrulayıcı faktör analizi ve SDBÇE-21 alt
ölçeklerinin psikolojik değişkenlerle Pearson korelasyonları hesaplanmıştır. Sonrasında, envanterin güvenilirlik
düzeyini belirleyebilmek için ölçeğin iç tutarlılık ve 15 günlük test-tekrar test güvenilirliği değerlendirilmiştir.
Bulgular: Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, üç faktörlü orijinal yapıya ilişkin Hatanın Ortalama Karesinin
Yakınlığı (RMSEA)= 0.07, Karşılaştırmalı Uyum Endeksi (CFI)= 0.91, Artan Uyum İndeksi (IFI)= 0.91, Normlaştırılmamış
Uyum Endeksi (NNFI)= 0.90, Standardize Edilmiş Artıkların Ortalamalarının Karesi (SMRS)= 0.08 olarak elde
edilmiştir. Bu bulgular, doğrulayıcı faktör analiziyle ölçme aracının üç faktörlü orijinal yapısının Türk örnekleminde
geçerliliğini göstermektedir. Alt ölçekler için hesaplanan iç tutarlılık değerleri sırasıyla Çözüme Dönük Başa
Çıkma için α= 0.72, Duygusal Başa Çıkma için α= 0.77 ve Kaçınmacı Başa Çıkma için α= 0.74 olarak hesaplanmıştır.
15 günlük test-tekrar test korelasyonları sırasıyla Çözüme Dönük Başa Çıkma için r= 0.79, Duygusal Başa Çıkma
için r= 0.75 ve Kaçınmacı Başa Çıkma için r= 0.66 olarak bulunmuştur. Pozitif duygulanımın çözüme dönük başa
çıkmayla (r= 0.36), negatif duygulanımın duygusal başa çıkmayla ilişkisinin (r= 0.44) orta düzeyde olduğu
görülmüştür.
Sonuç: SDBÇE-21'i n orijinal üç faktörlü yapısının Türk üniversite öğrencilerinden oluşan örneklemde geçerli
olduğu görülmüştür. Söz konusu ölçme aracı araştırmalarda kullanılabilecek yeterli geçerlilik ve güvenilirlik
düzeyine sahiptir.
Validity of the Coping Inventory For Stressful Situations - Short Form (CISS-21) in a nonclinical Turkish sample
Objective: The Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) is a promising psychometric instrument with
sound psychometric properties. In this study, we aimed to examine psychometric properties of the Coping
Inventory for Stressful Situations-Short Form (CISS-21) in a relatively large Turkish college sample.
Method: 978 undergraduates participated in the study. Mean age of the sample was 20.33 (SD±3.17). 33.33
percent of the sample were males (n=326). In the study, the Coping Inventory for Stressful Situations-Short
Form (CISS-21), Positive and Negative Affect Schedule (PANAS), and Satisfaction with Life Scale (SWSL) were
administered. To explore the validity of the psychometric instrument, confirmatory factor analysis and
Pearson's correlations of subscales with psychological variables were computed. Later, internal consistency
and test-retest correlations between two applications were obtained 15-day apart to evaluate reliability of
the instrument.
Results: In the confirmatory factor analysis, three-factor structure model generated root mean square error
of approximation (RMSEA) value of 0.07, comparative fit index (CFI) value of 0.91, incremental fit index (IFI)
value of 0.91, a non-normed fit index (NNFI) value of 0.90, and SMSR value of 0.08. Confirmatory factor analysis
provided evidence for the validity of three-factor structure in Turkish sample. Internal consistency estimates
for the three dimensions of the scale were as follows: for the Task-oriented coping, α= 0.72; for the Emotionoriented
coping, α= 0.77; and for the Avoidance-oriented coping, α= 0.74. 15-day test-retest correlations for
the sub-scales were as follows: for the Task-oriented coping, r= 0.79; for the Emotion-oriented coping, r= 0.75;
and for the Avoidance-oriented coping, r= 0.66. Positive affect was significantly associated with Task-oriented
coping (r= 0.36) and negative affect was significantly associated with Emotion-oriented coping (r= 0.44).
Conclusion: Confirmatory factor analysis solution replicated the original three-factor structure of the CISS-
21 in Turkish college sample. The scale is a valid and reliable instrument to be used in research purposes
among Turkish sample.