Klinik Aktüel Tıp NöroPsikiyatri Forumu; 2009;3(1):1-10
Vasküler Etmenler ve Demans
A Özeren, Ş Bıçakçı
Çukurova Üniv. Tıp Fak. Nöroloji ABD, ADana
Demans sendromunun sıklığı yaşlanma süreci ile paralel olarak artar. Bu sendroma yol açan temel etyolojiler içinde dejeneratif ve vasküler süreçler dikkati çekmektedir. Bu iki alt grubun farklı patogenez ve farklı klinik görünümlerine karşın, yakın zamanda yapılan çalışmalarda benzer risk faktörleri taşıyor olmaları dejeneratif ve vasküler demans (VaD) gelişiminde ortak mekanizmaların varlığı ve bunların karşılıklı etkileşim süreçlerinin araştırılması gerekliliğini ortaya koymuştur. Orta yaşlarda sistemik vasküler hastalık varlığı, yaş, hipertansiyon, periferik arter hastalığı, ateroskleroz, iskemik kalp hastalığı, yüksek plazma kolesterol düzeyi ve homosistein, diabet mellitus ve sigara alışkanlığı hızlandırıcı faktörler arasında yer almaktadır. Bu faktörlerin özellikle dejeneratif demans açısından prototip olarak kabul edilen Alzehimer Hastalığına (AH) yakalanma riskini de arttırdıklarına ait kanıtlar da giderek artmaktadır. Bu bağlamda vasküler süreçler ve demans arasındaki potansiyel bağlantının sorgulanması da oldukça önemli hale gelmiştir. Bu yazıda VaD ve dejeneratif demansların prototipi olan AH'ndaki demans gelişim sürecinde ve ilerleyişinde yer alan vasküler risk faktörleri güncel bilgilerin rehberliğinde gözden geçirilecektir.