Klinik Aktüel Tıp NöroPsikiyatri Forumu; 2007;1(1):7-15
Beyin Yaşlanması ve Gelişen Sorunlar
S Balkan, EÖ Göksu
Akdeniz Ü. Tıp Fak. Nöroloji ABD, Antalya
Yaşamın kaçınılmaz bir sonucu olan ve 65 yaş üzeri için tanımlanan yaşlanma ve bununla birlikte gelişen beyin fonksiyonlarında gerileme yaşlılığın en korkulan yönüdür. Yaşlılık kişiler arası farklılıklar gösteren fiziksel bellek ve diğer bilişsel fonksiyonlarda gerilemenin görüldüğü bir dönemdir. Yaşlanmanın beyin ve kognisyon üzerine olan etkilerinin etyolo-jileri multipl olup hücreler, moleküller ve damarlar üzerine etkisi vardır. Beynin yaşlanmasında ise genetiğin, nörotransmiterlerin, hormonların rolleri önemlidir. 19. yy dan beri araştırılan beyinde yaşlanma ile oluşan değişikliklerin, Holmes' un ileri sürdüğü kronolojik zamanla daha az bağlantılı olduğu artık bilinmektedir. Aynı yaş grubundaki yaşlı kişilerin beyin durumlarının birbirinden farklılıklar gösterdiği, klinikte hem kognitif, motor ve duyusal fonksiyonların değerlendirilmesi ile hem de farklı nörogörün-tüleme teknikleri ile ortaya konmuştur. Yine bu konuda yapılmış olan çok sayıdaki deneysel çalışmada da yaşlı beyinlerdeki histopatolojik ve moleküler değişiklikler ve aynı yaş gruplar arasındaki farklılıklar gösterilmiştir. Yapılan araştırmalar beyin yaşlanmasında yüksek eğitim düzeyinin, sağlıklı bir diyetin, düzenli egzersiz ve düşük alkol tüketiminin koruyucu rollerinin olduğunu göstermektedir. Böylelikle biyolojik yaşlanmanın kronolojik yaşlanma ile ilintili olmadığı gerçeği de ortaya çıkmaktadır