Türk Psikiyatri Dergisi; 2024;35(3):225-233
DSM-5 Madde Kullanımı Ölçeği’nin Türkçe Formunun Geçerliği ve Güvenilirliği
D Alçı, T Sarıkavak, C Evren, V Karabulut, T Çetin, Ö Aydemir
Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir
Amaç: Bu çalışmada, DSM-5 ölçütlerine göre madde kullanım bozukluklarının şiddetini ölçmek ve kullanılan maddelerin çeşidini öğrenmek amacıyla geliştirilmiş olan DSM-5 Madde Kullanımı Ölçeği’nin Türkçe Formu’nun geçerliği ve güvenilirliği gösterilmektedir.Yöntem: Araştırma Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri yataklı veya ayaktan kliniklerinde ve Bakırköy Prof. Dr. Mahzar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi AMATEM Kliniğinde tedavi görmekte olan ve DSM-5 ölçütlerine göre herhangi bir madde kullanım bozukluğu tanı ölçütlerini karşılayan 54 hasta ile sürdürülmüştür. Herhangi bir ruhsal ya da bedensel hastalığı bulunmayan 100 gönüllü de sağlıklı kontrol grubunu oluşturmuştur. DSM-5 Madde Kullanımı Ölçeği dışında Bağımlılık Profil İndeksi (BAPİ) birlikte geçerlik için kullanılmıştır. Güvenilirlik analizinde iç tutarlılık analizi Cronbach alfa katsayısı, madde toplam puan korelasyonu için Pearson korelasyon analizi kullanıldı. Geçerlik analizinde ise ROC Analizi uygulandı. Bulgular: Araştırma grubunun yaş ortalaması 26,97±10,20. Örneklemin %39’u (s=60) kadındır. Hasta grubunun %5,6’sı (n=3) kadın, %94,4’ü (n=51) erkektir. Kontrol grubunun ise %57’si (n=57) kadın, %43’ü (n=43) erkektir. Çalışmaya alınan madde kullanım bozukluğu tanısı olan hastaların (s=54), %88,7’sinde opiyat kullanım bozukluğu, %5,6’sında karışık madde kullanım bozukluğu, %5,6’sınde diğer bilinmeyen bir madde (sentetik kannabinoid) kullanım bozukluğu, %1,8 oranda hastada ise kenevir kullanım bozukluğu bulunmaktadır. Madde kullanımı ölçeğinin iç tutarlılığı 0.80 ve madde-toplam puan korelasyon katsayıları 0,196- 0,643 arasındadır (p<0,0001). Madde kullanımı ölçeğinin BAPİ ile korelasyon analizinde katsayı r=0,806 (p<0,0001) olarak hesaplanmıştır. Sonuç: Bu bulgularla DSM-5 Madde Kullanımı Ölçeği’nin, Türkçe için güvenilir ve geçerli olduğu gösterilmiştir.
Reliability and Validity of Turkish version of DSM-5 Substance Use Scale
Objective: This study aims to evaluate the severity of substance use disorders according to the DSM-5 criteria and to show the reliability and validity of the Turkish version of the DSM-5 Substance Use Scale that improved to learn what kind of substances are used. Methods: In this study,54 in or out-patients who met the criteria for any substance use disorder according to DSM-5 and who are receiving treatment in Psychiatry Department of Celal Bayar University Faculty of Medicine and AMATEM department of Bakirköy Prof. Dr. Mahzar Osman Mental Health and Neurology Training and Research Hospital, were included. One hundred volunteers without any mental or physical disease were also recruited as the control group. Beside the DSM-5 Level 2 substance use scale, Addiction Profile Index was used for concurrent validity. Internal consistency coefficient and item-total correlation analysis were performed for reliability analysis. ROC Analysis was used in the validity analysis. Results: Mean age was 26.97±10.20 years in the study group and 39% of the sample (n=60) were female. 5.6% (n=3) of the patient group were female and 94.4% (n=51) were male. In the control group, 57% (n=57) were female and 43% (n=43) were male. Of the patients diagnosed with substance use disorder (n=54), 88.7% had opiate use disorder, 5.6% had polysubstance use disorder, 5.6% had other (unknown) substance (synthetic cannabinoid) use disorder and 1.8% of patients have cannabis use disorder. The internal consistency of the substance use scale was 0.80 and itemtotal correlation coefficients were between 0,196- 0,643 (p<0.0001). Coefficient of correlation analysis with API was calculated as r=0.806 (p<0.0001). Conclusion: The results showed that DSM-5 Substance Use Scale is a valid and reliable questionnaire that can be used to measure the progress of different dimensions of alcohol and substance use.