Klinik Psikiyatri Dergisi; 2024;27(3):223-229
Rinoplasti talebiyle başvuran hastalarda beden dis- morfik bozukluğu ve depresyon belirtileri: Benlik saygısı ve kaygının aracı rolü
E Zıvralı Yarar, H Demirbaş, Y Kızıl, E T Ozel Kizil
Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara, Türkiye
Rinoplasti hastalarında beden dismorfik bozukluğu (BDB) yaygın biçimde görülmektedir. Bununla beraber, klinik pratikte ilgili gruba yönelik psikolojik değerlendirmeler çoğunlukla göz ardı edilebilmektedir. Aynı grupta BDB’ye sıklıkla eşlik ettiği bilinen depresyon ve kaygı bozukluklarının görünümüyle BDB, depresyon ve benlik saygısı ilişkisine dair bulgularsa tutarlı değildir. Bu çalışma, BDB ve depresyon belirtileri arasındaki ilişkide benlik saygısı ve kaygı belirtilerinin aracı rolünü ifade eden bir modeli test etmeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Çalışma kapsamında 18-54 yaş arası (Ort.=28) 50 rinoplasti planlanan hasta ile 42 sağlıklı katılımcıya ulaşılmıştır. Katılımcıların demografik özelliklerinin yanı sıra BDB, depresyon ve kaygı belirtileri ile benlik saygısı puanları değerlendirilmiştir. Bulgular: Gruplar arasında yaş, cinsiyet, eğitim ve gelir düzeyi, medeni hal, iş duru- mu ve psikiyatrik tedavi öyküsü açısından anlamlı fark yoktur. BDB belirtileri rinoplasti grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksektir (p<.001). Her iki grupta da benlik saygısı, BDB, depresyon ve kaygı belirtileri puanları arasında anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir (p<.001-.05). Test edilen modele göre, BDB belirtileri düşük benlik saygısı ve yüksek kaygı puanları aracılığıyla depresif belirtilerle anlamlı düzeyde ilişkili bulunmuştur. Sonuç: Söz konusu model rinoplasti hastalarına yönelik tutarsız kaygı ve depresyon bulgularını aydınlatmanın yanı sıra BDB ve depresyon ilişkisinde benlik saygısı ve kaygının rolüne dair önemli çıkarımlar sunmaktadır.
Body dysmorphic disorder and depression symptoms in patients seeking rhinoplasty: The mediating role of self-esteem and anxiety
Body dysmorphic disorder (BDD) is prevalent in patients seeking for rhinoplasty. Yet, psychological assess- ment of rhinoplasty patients is often dismissed in clinical practice. Findings on depression and anxiety, the two con- ditions that are highly comorbid with BDD, as well as possible associations between depression and self-esteem are however mixed in the very same group. This study aimed to test a model that explains the relationship between BDD and depression symptoms mediated by self-esteem and symptoms of anxiety.
Method: 50 rhinoplasty-planned patients and 42 healthy participants were recruited (Age range: 18-54 years, M=28). Demographic information, scores of BDD, depression and anxiety symptoms and self-esteem were collected.
Results: Study groups did not differ significantly in terms of age, gender, level of education/income, marital/work sta- tus and history of psychiatric treatment. BDD symptom scores, on the other hand, were significantly higher in the rhinoplasty group compared to control group (p<.001). Symptom scores of BDD, depression and anxiety were corre- lated significantly in both study groups (p<.001-.05). The mediation model tested showed that self-esteem and anx- iety symptoms significantly mediated the relationship between BDD and the depressive symptoms.
Discussion: The model holds promise not only for explaining the mixed results of anxiety and depression in rhinoplas- ty patients but also for drawing inferences about the role of self-esteem and anxiety on the relationship between BDD and depression