Humanistic Perspective; 2024;6(2):155-178
Dil ve Konuşma Bozukluğu Tanısı Almış 6 Yaş Çocuklarının Sosyal İlişkilerinin Çocuk Resimleri Aracılığıyla İncelenmesi
R Zafer,SA Köseoğlu
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa,İstanbul
Dil ve konuşma bozukluğu (DKB), çocukların başkalarıyla olan iletişimini kısıtlayabilmekte ve normal gelişim gösteren akranlarına kıyasla sosyal ilişkilerde daha fazla sorun yaşanmasına sebep olabilmektedir. DKB tanısı olan ancak kendini ifade edebilen çocukların DKB’den daha az etkilendikleri bilinmektedir. Bir ifade aracı olarak çocuk resmi çocukların dünyasını dolaysız, yalın, saf bir şekilde yansıtan önemli bir araç olarak görülmektedir. Çocuk resminin, konuşma becerisi yeterince gelişmemiş olan çocuklar ve yetişkinler arasındaki iletişime yardımcı olması açısından kullanımı oldukça önemlidir. Bu nedenle, son çocukluk dönemindeki DKB tanısı olan altı yaş çocuklarının, sosyal ilişkilerini nasıl deneyimledikleri, kendilerini çizdikleri resimler aracılığıyla nasıl ifade ettikleri ve sosyal ilişkilerinin resimler aracılığıyla incelenmesi bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanmasında sosyal ilişki örüntülerini anlamak amacıyla “Bana arkadaşlarınla oyun oynarkenki halinizi çiz.” Yönergesi verilerek çizim yapması istenmiştir. Araştırmaya, kronolojik yaşları 6; 3 ay ile 6; 9 ay arasında, üç’ü kız dört’ü erkek toplam yedi katılımcı dahil olmuştur. Nitel desende doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirilen bu çalışmada çocukların resimleri doküman olarak incelenmiş, ebeveynlerden toplanan görüşme formu verileri ve uygulamacılar tarafından kaydedilen gözlem notları doğrultusunda analiz edilmiştir. Katılımcıların resimlerinde sosyal ilişkileri nasıl ele aldığı, dil ve konuşmaya ilişkin hangi özel belirtileri kullandığı, kağıdın kullanımı, kompozisyon ve renklerde görülen özelliklerin neler olduğu çalışmanın bulguları ve ilgili literatür dikkate alınarak tartışılmış ve öneriler sunulmuştur. Araştırma bulguları, çizilen resimlerde sosyal ilişkilerin akranlar, kardeşler veya aile üyeleri ile oynanan oyun üzerinden ele alındığını göstermektedir. Resimde sosyal ilişki teması, oyun etkinliği içinde öne çıkmaktadır. Katılımcılar insan figüründe en çok göz ve ağız çizimine yer vermiştir. Eller, ağız, kaşlar ve göz bebekleri ayrıntılı, belirgin, büyük ve vurgulu biçimde çizilmiştir. Katılımcılara ilişkin aile görüşmesi, gözlem bilgisi ve resimlerden elde edilen sonuçlar birbiri ile tutarlılık göstermektedir.
An Examination of Social Relationships Among Six-Year-Old Children Diagnosed with Language and Speech Disorders Through Child Drawings
Language and speech disorder (LSD) can restrict children's communication with others and cause more problems in social relationships than their normally developing peers. It is known that children diagnosed with LSD but who can express themselves are less affected by LSD. As a means of expression, children's painting is seen as an important tool that reflects the world of children in a direct, simple and pure way. The use of child drawings is very important in helping communication between children whose speaking skills are not sufficiently developed and adults. Therefore, the aim of this research is to examine how six-year-old children diagnosed with LSD in late childhood experience their social relationships, how they express themselves through the pictures they draw, and their social relationships through pictures. In order to understand social relationship patterns in the collection of data in the research, children were given instructions and asked to draw: "Draw me a picture of you playing games with your friends.” A total of seven participants, three girls and four boys, with chronological ages ranging from 6 years and 3 months to 6 years and 9 were included in the study. In this study, which was carried out with the document analysis method in a qualitative pattern, the pictures of the children were examined as documents and analyzed in accordance with the interview form data collected from the parents and the observation notes recorded by the researchers. How the participants dealt with social relations in their pictures, what special signs they used regarding language and speech, and what characteristics were seen in the use of paper, composition and colors were discussed and suggestions were presented, taking into account the findings of the study and the relevant literature. Research findings indicate that social relationships in the drawn pictures are addressed through games played with peers, siblings, or family members. The theme of social relationships stands out within the activity of play in the drawings. Participants most frequently included the drawing of eyes and mouths in human figures. Hands, mouths, eyebrows, and pupils were drawn in a detailed, prominent, large, and emphasized manner. The results obtained from family interviews, observation data, and the drawings of the participants are consistent with each other