Depresyon Monografları Serisi; 1993;(3):123-134
Depresyonun Kognitif Teorisi
MZ Sungur
Ankara Üniv. Tıp Fak. Psikiyatri ABD
1960'lı yılların baskın yaklaşımları olan psikanaliz ve davranışçı ekollere rağmen Beck, aynı tarihlerde psikopatolojik durumlara ilişkin yeni bir teori ve bu teoriye dayalı yeni bir tedavi anlayışının gelişmesine öncülük etmiştir. Makalede, kognitif teori ve terapiler olarak adlandırılan bu yeni yaklaşımın, depresyonun oluşumu ile ilgili teorisi tartışılmıştır. Teoriye yönelik çeşitli eleştiriler ışığında yeniden formüle edilen kısımlar gözden geçirilmiş, kognitif teori ve terapilerde sıklıkla sözü edilen temel kavramlar ve yapı taşları tanımlanmıştır.
İnsanlar fizik ve sosyal çevrelerine başarıyla uyum sağlayabilmek için, çevreden gelen verileri algılamak, entegre etmek ve uygun tepkileri vermek durumundadırlar. Kognitif teori ve terapiler, bu uyumu sağlayabilmek amacıyla bireylere algılarını gözden geçirme, temel inanç ve varsayımlarını test etme ve bunların sonucunda uygun çözümlere ulaşma yollarını öğretmek amacını taşır. Bu öğreti terapötik bir işbirliği üzerine dayalıdır. Bu işbirliği ise Beck'in hastalarını zaman zaman dış dünyayı, başkalarıyla olan ilişkilerini ve kendilerini terapistleriyle birlikte nesnel bir biçimde gözden geçiren meslekdaşlar durumuna getirmiştir.