Nöropsikiyatri Arşivi; 2024;61(2):154-159
Atina İnsomnia Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Psikometrik Özellikleri
H Elbi, M Batum, E Ö Öztürk, M Vatansever-Balcan, A Kısabay-Ak, H Yılmaz, Ö Aydemir
Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa
Amaç: Araştırmada Soldatos ve ark. tarafından geliştirilmiş “Atina
İnsomnia Ölçeği”nin Türkçe’ye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik
analizlerinin yapılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu araştırma Aile hekimliği, Nöroloji (Uyku Polikliniğine) ve
Psikiyatri polikliniklerine uykusuzluk şikâyeti ile başvuru yapan 215
hastada yürütülmüştür. Katılımcılara Tanıtıcı Bilgi Formu, sekiz maddeli
Atina İnsomnia Ölçeği ve Pittsburg Uyku Kalitesi Endeksi uygulanmıştır.
Ölçeğin dil uyarlamasının sonrasında güvenilirlik analizi için tutarlılık
katsayısı olarak Cronbach alfa değeri kullanılmıştır. Yapısal geçerlilik
için açıklayıcı faktör analizi, birlikte geçerlik için Atina İnsomnia Ölçeği
ve alt ölçekleri ile Pittsburg Uyku Kalitesi Endeksi arasındaki korelasyon
katsayıları incelenmiştir.
Bulgular: Araştırmada Atina İnsomnia Ölçeği’nin Cronbach alfa katsayısı
0,87 olarak hesaplanmıştır. Faktör analizine uygunluk için Kaiser-Meyer-
Olkin değeri yeterli değerlendirilmiştir. Açıklayıcı faktör analizinde
özdeğerleri >1 olan ve varyansın %73,4’ünü açıklayan iki faktörlü bir
yapı elde edilmiştir. Atina İnsomnia Ölçeği için açıklayıcı faktör analizi
sonuçlarına göre sekiz maddenin faktör yüklerinin mutlak değeri 0,650
ile 0,865 arasında değişmektedir. Atina İnsomnia Ölçeği toplam puanı
ve alt boyutları ile uyku kalitesini değerlendiren bir ölçek olan Pittsburg
Uyku Kalitesi Endeksi arasındaki korelasyon katsayıları 0,489–0,725
(p<0,01) arasında bulunmuştur. Ayırt edici geçerlilikte ise ölçeğin
hastalarla sağlıklı gönüllüleri ayırt ettiği saptanmıştır (Z=2,630, p=0,009).
Sonuç: Atina İnsomnia Ölçeğinin Türkçe dilinde yeterli güvenilirlik ve
geçerliliğe sahip olduğu gösterilmiştir.
Adaptation into Turkish and Psychometric Properties ofAthens Insomnia Scale
Introduction: The study aimed to adapt the “Athens Insomnia Scale”
developed by Soldatos et al. into Turkish and to conduct validity and
reliability analysis.
Methods: This research was conducted on 215 patients with insomnia
complaints and applied to Family Medicine, Neurology (Sleep Polyclinic),
and Psychiatry outpatient clinics. Introductory Information Form,
8-item Athens Insomnia Scale, and Pittsburg Sleep Quality Index were
administered to the participants. After the language adaptation of the
scale, Cronbach’s alpha value was used as the consistency coefficient for
reliability analysis. Exploratory factor analysis was examined for structural
validity, and correlation coefficients between the Athens Insomnia Scale
and its subscales and the Pittsburg Sleep Quality Index were examined
for concurrent validity.
Results: Cronbach’s alpha coefficient was calculated as 0.87. “Kaiser-
Meyer-Olkin value was calculated for factor analysis.” In the Exploratory
Factor Analysis, a two-factor structure with eigenvalues >1.0 and
explaining 73.4% of the variance was obtained. According to the
Exploratory Factor Analysis results for the Atina Insomnia Scale, the
absolute value of the factor loadings of the eight items ranged between
0.650 and 0.865. The correlation coefficients between the total score and
sub-dimensions of the Athens Insomnia Scale and the Pittsburg Sleep
Quality Index-a scale assessing sleep quality were between 0.489–0.725
(p<0,01). For discriminant validity, Athens Insomnia Scale discriminated
well between patients and healthy volunteers (Z=2.630, p=0,009).
Conclusion: The Athens Insomnia Scale has been shown to have
adequate reliability and validity in Turkish.