Türk Psikiyatri Dergisi; 2024;35(2):87-94
Suriye Kökenli Sığınmacıların Ruh Sağlığı Hizmetlerine Ulaşmasını Engelleyen Etmenler: Karma Yöntemli Bir Çalışma
C Kılıç, E Kaya, Ö Karadag, S Üner
Hacettepe Üniversitesi,Ankara
Amaç: Suriyeli sığınmacılar, savaş travması sonucu oluşan ruh sağlığı
sorunlarını yaygın biçimde yaşamalarına rağmen ruh sağlığı hizmetlerine
başvurma ve hizmet ihtiyaçları ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Bu çalışmanın
amacı Ankara’da yaşayan Suriyeli sığınmacıların ruh sağlığı hizmet
ihtiyaçlarını, hizmet başvurularını ve başvuruyu engelleyen etmenleri
incelemektir.
Yöntem: Ankara’da yaşayan 420 Suriyeli sığınmacının katıldığı karma
yöntemli bu çalışmada görüşmeler, sığınmacıların evlerinde, görüşme
eğitimi almış, Arapça konuşan görüşmeciler tarafından yüzyüze
yapılmıştır. Sığınmacılarda travma sonrası stres bozukluğu ve depresyon
sıklıkları Harvard Travma Anketi ve Beck Depresyon Envanteri
kullanılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Katılımcıların %14,8’i (N=62) Türkiye’ye geldiklerinden beri
ruh sağlığı hizmetine ihtiyaç duyduklarını, %1,4’ü ise (N=6) yardım
için ruh sağlığı hizmetine başvurduğunu belirtmiştir. Türkçe bilmeme
ve hizmetler hakkında bilgi eksikliği ruh sağlığı hizmetleri başvurusu
konusunda katılımcıların belirttikleri en önemli engeller olmuştur.
Hizmet sunucular ve yöneticilerle yapılan niteliksel görüşmelerde de
sığınmacıların ruh sağlığına erişimleri önündeki en önemli bariyerler;
yaşam zorlukları, dil ve kültürel engeller ve ruhsal sorunlarla ilgili
farkındalığın düşük olması olarak belirtilmiştir. Kadın olma, bedensel
veya ruhsal hastalığının olması, ruh sağlığı hizmet ihtiyacını yordayan
değişkenlerdir.
Sonuç: Sonuçlarımız sığınmacılarda ruhsal sorunların yaygın olmasına
karşılık, bildirilen hizmet ihtiyacı ve hizmete başvurunun çok düşük
olduğunu göstermektedir. Ruhsal tedavi açığını gidermek için hizmet
kullanımı önündeki engellerin (dil bilmeme ve farkındalık eksikliği)
tanımlanması ve çözümlenmesi gerekmektedir.
Barriers To Accessing Mental Health Services Among Syrian Refugees: A Mixed-Method Study
Objective: Although Syrian refugees have high rates of mental health
problems due to war trauma, little is known on their degree of need
for and contact with mental health services. Using a population sample
of Syrian refugees living in Ankara, we assessed the perceived need for
and contact with mental health services, as well as the barriers to access
these services.
Method: This was a cross-sectional mixed-method study of 420 Syrian
refugees living in Ankara city center, using face to face interviews
administered at the respondents’ home by trained, Arabic-speaking
interviewers. PTSD and depression were assessed using Harvard Trauma
Questionnaire and Beck Depression Inventory, respectively.
Results: Of all the refugees in our sample, 14,8% (N=62) stated that
they felt the need for mental healthcare since arriving in Turkey. The
actual number contacting any mental health service was very low (1,4%,
N=6). The most important barriers to accessing mental health services
were reported by the respondents to be language problems and lack of
information on available mental health services. Service providers and
policymakers also reported similar topics as the most important barriers:
low awareness about mental health problems, daily living difficulties,
and language and cultural barriers. Multivariate analyses revealed that
presence of medical or mental disorders and female gender predicted the
perceived need for contacting services.
Conclusion: Our results show that, although refugees report high rates
of mental health problems, the perceived need for and actual contact
with services are very low. To address this treatment gap, and to provide
adequate care for refugees with mental health problems, common
barriers (language and awareness) should be identified and dealt with.