Madde kullanım bozukluğu aileyi derinden etkileyen ve aileden etkilenen biyolojik, psikolojik ve sosyal boyutları olan bir hastalıktır. Alanyazında madde kullanım bozukluğuna sebep olan birçok faktör belirlenmiştir. Belirlenen faktörler arasında aile de önemli bir yer arz etmektedir. Bu kapsamda mevcut araştırmada ise madde kullanım bozukluğunu aile perspektifinden değerlendirmek amaçlanmıştır. Aile, madde kullanım bozukluğu için potansiyel bir risk faktörü olarak görülürken aynı zamanda koruyucu nitelikleri olduğu da bilinmektedir. Genetik faktörler, ailede madde kullanımı olan bir üyenin olması, aile ilişkileri ve ebeveynlik stilleri ailenin potansiyel riskli yönlerini oluşturmaktadır. Koruyucu yönleri ise aile ilişkilerinin iyi olması ve işlevsel ebeveynlik stilleri olarak değerlendirilebilir. Madde kullanım bozukluğu geliştikten sonra ise ailenin tedaviye katılımının önemli bir etmen olduğu bilinmektedir. Ailede işlevsel olmayan ilişkilerin düzenlenmesi, ailenin sosyal desteği ve eş bağımlı davranışların ortadan kaldırılması tedavide belirleyici nitelikte olmaktadır. Oluşturulacak önleme programlarının ailenin risk etmeni olabilecek yönlerini ve koruyucu etmen yönlerini kapsaması önleme programlarının etkililiğini artıracaktır. Tedavi programlarının ise madde kullanım bozukluğu tanısı alan bireylerin yanında aileyi de sürece dahil ederek ailenin becerilerini geliştirmeyi ve ailenin desteklenmesini içermesi tedavi motivasyonunu artırmada ve nüksleri önlemede önemli bir rol oynayacaktır.

Substance use disorder is a disease that deeply affects the family, with biological, psychological, and social dimensions impacting both the individual and the family. In the literature, numerous factors causing substance use disorder have been identified, with the family holding a significant place among them. The aim of this current research is to evaluate substance use disorder from a family perspective. While the family is considered a potential risk factor for substance use disorder, it is also recognized for its protective qualities. Genetic factors, the presence of substance use in a family member, family relationships, and parenting styles constitute potential risky aspects of the family. Protective aspects include positive family relationships and functional parenting styles. After the development of substance use disorder, family involvement in treatment is a crucial factor. Regulating dysfunctional family relationships, enhancing the family's social support, and eliminating co-dependent behaviors are decisive in treatment. Prevention programs should encompass both the potential risk factors and protective factors of the family to enhance their effectiveness. Treatment programs, diagnosing individuals with substance use disorder, should involve the family in the process, focusing on improving family skills and providing support to enhance treatment motivation and prevent relapses.