Türk Psikoloji Dergisi; 2022;37(89):85-100
Ergenlerde Bağlanma, Dürtüsellik ve Ana-Baba Aracılığının Problemli İnternet Kullanımına Etkisi
D Atalan Ergin, E G Kapçı
Kapadokya Üniversitesi, Nevşehir
Bu çalışmanın temel amacı ergenlerde dürtüsellik, ana-baba aracılığı ve bağlanma biçimlerinin Problemli Internet
Kullanımı (PİK) üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkisini sınamaktır. Çalışmaya Ankara’nın üç farklı ilçesinde bulunan okulların altıncı, yedinci ve sekizinci sınıflarında öğrenim gören toplam 708 ergen katılmıştır (x̅yaş = 12.50,
SS = 1.04, Noğlan = 359 , %52.2, Nkız = 338, %47.8). Veriler “İşlevsel Olmayan İnternet Kullanımı Ölçeği”, “İnternet
Kullanımında Ana-Baba Aracılığı Ölçeği” “İlişki Ölçekleri Anketi” ve “Conners-Wells Ergen Öz Bildirim Ölçeği-Hiperetkinlik/Dürtüsellik Alt Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde yapısal eşitlik modelinden
yararlanılmıştır. Bir hipotez model ve bir alternatif model test edilmiştir. Sonuçlar hipotez modeli desteklemiştir.
Bağlanma biçimlerinin, dürtüselliğin ve ana-baba aracılığının PİK üzerinde doğrudan etkisi olduğu görülmüştür.
Kayıtsız bağlanma ve PİK arasındaki ilişkide, hem dürtüsellik hem de ana-baba aracılığının tam aracı rolü gösterilmiştir. Korkulu bağlanmanın PİK üzerindeki etkisinde ise ana-baba aracılığı tam aracı rolde bulunmuştur. Kurulan
model PİK’in daha iyi anlaşılması ve önlenmesinde dürtüsellik ile ana-baba aracılığının etkisi hakkında bilgi sağlamaktadır
Problematic Internet Usage on Adolescents
The main purpose of this study is to examine the direct and indirect effects of impulsivity, parental mediation, and
attachment styles on adolescents’ problematic Internet Usage (PIU). The sample consisted of 708 adolescents attending
6th, 7th, and 8th grades of schools in three provinces of Ankara, Turkey, participated in the study (x¯age = 12.50, SD
= 1.04, Nmale = 359 , 52.2%, Nfemale = 338 , 47.8%). Data were collected using “Nonfunctional Internet Usage Scale,”
“Parental Mediation for Internet Usage Scale,” “Relationship Scales Questionnaire,” and “Conners-Wells’ Adolescent
Self-Report Scale-Long Form- Hyperactivity/Impulsivity Subscale”. Structural equation modelling was used for the
analyses. A hypothesis model and an alternative model were tested. The hypothesis model was supported. Attachment
styles, impulsivity, and parental mediation had a direct effect on PIU. Impulsivity and parental mediation had a full mediating role in the relationship between PIU and dismissing attachment style. Parental mediation had a mediating role in
the relationship between fearful attachment style and PIU. The model provided further information to better understand
and prevent PIU, by showing the effect of impulsivity and parental mediation.