Türk Psikoloji Yazıları; 2023;26(51):29-40
Güvensiz Bağlanma Örüntüleri ile Sınır Kişilik Yapılanması Arasındaki İlişkide Zihinselleştirme ve Duygu Düzenleme Güçlüğünün Sıralı Aracılık Etkisi
İ M Ceyhan, E İnan
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara
Bu çalışmanın temel amacı üniversite öğrencilerinde güvensiz bağlanma örüntüleri ile sınır kişilik yapılanması (SKY) arasındaki ilişkide
zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüğünün sıralı (ya da seri) aracılık etkilerinin değerlendirilmesidir. Çalışma örneklemi 18-25 yaş
aralığında, 41’i erkek ve 224’ü kadın olmak üzere 265 kişiden oluşmaktadır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda katılımcılardan Yakın
İlişkilerde Yaşantılar Envanteri–II, Zihinselleştirme Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği-16 ve Borderline Kişilik Envanterini
çevrimiçi ortamda doldurmaları istenmiştir. Zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüğünün sıralı aracılık etkisinin değerlendirilmesi
amacıyla yordayıcı değişkenin kaygılı ve kaçınmacı bağlanma, yordanan değişkenin ise sınır kişilik yapılanması olduğu iki ayrı model
oluşturulmuştur. Bu modeller doğrultusunda yürütülen sıralı aracılık analizleri sonucunda hem kaygılı hem de kaçınmacı bağlanmanın
zihinselleştirme becerisini anlamlı düzeyde olumsuz yönde ve duygu düzenleme güçlüğünü anlamlı düzeyde olumlu yönde açıkladığı
tespit edilmiştir. Bununla birlikte zihinselleştirmenin duygu düzenleme güçlüğünü olumsuz yönde anlamlı düzeyde açıkladığı tespit
edilmiştir. Son olarak aracılık analizleri sonucunda zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüğünün hem kaygılı hem de kaçınmacı
bağlanma örüntüsü ile sınır kişilik yapılanması arasındaki ilişkide sıralı aracılık etkilerinin anlamlı olduğu saptanmıştır. Araştırmada tespit edilen bulgular, ilgili alan yazında kişilik yapılanmaları için kritik bir etiyolojik role sahip olduğu düşünülen bağlanma örüntülerinden
sınır kişilik yapılanmasına giden yolda zihinselleştirme ve duygu düzenleme güçlüğünün önemli aracılık etkilerine sahip olabileceğini
göstermektedir. Ayrıca araştırma bulgularına göre, pek çok bilimsel araştırma tarafından bulgulanan duygu düzenleme güçlüğü ve sınır
kişilik yapılanması ilişkisinde güvensiz bağlanma örüntüleri ve zihinselleştirme becerisi belirleyici değişkenler olarak öne çıkmaktadır.
Bu nedenle bu araştırma sonuçlarının hem klinik alana hem de alanyazına önemli katkılar sağlayabileceği düşünülmektedir.
The Sequential Mediating Effect of Mentalization and Emotion Regulation Difficulties in the Relationship Between Insecure Attachment Patterns and Borderline Personality Organization
The main purpose of this study is to evaluate the serial mediation effects of mentalization and emotion regulation difficulties in the relationship between insecure attachment patterns and borderline personality structure in university students. The study sample consists of
265 participants, 41 men and 224 women, between the ages of 18-25. For the purposes of the research, the participants were asked to fill
in the Experiences in Close Relationships-Revised Short Form, the Mentalization Scale, the Difficulties in Emotion Regulation Scale-16,
and the Borderline Personality Inventory online. In order to evaluate the serial mediation effect of mentalization and emotion regulation
difficulties, two different models were created in which the predictor variable was anxious and avoidant attachment, and the outcome variable was borderline personality structure. As a result of the analyses carried out to test these models, it is determined that the effects of both
anxious and avoidant attachment on mentalization skills and emotion regulation difficulties are significant. In addition to this, it is observed
that mentalization significantly predicted difficulties in emotion regulation in a negative way. Finally, as a result of mediation analyses,
serial mediation effects of mentalization and emotion regulation difficulties are found to be significant in the relationship between both
anxious and avoidant attachment and borderline personality patterns. The findings of the study show that mentalization and emotion
regulation can play important roles in the path from insecure attachment to borderline personality patterns. In addition, according to the
research findings, insecure attachment patterns and mentalization skills come to the fore as the determining variables in the relationship
between emotional dysregulation and borderline personality structure, which has been found by many scientific studies. For this reason, it
is thought that the results of this research have important contributions to both the clinical applications and the literature.