Türk Psikoloji Dergisi; 2023;38(91):1-12
Algılanan İş Güvencesizliği ve İş Arama Davranışı: İş Doyumu, Duygusal Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetinin Aracı Rolü
Ü Yüce Selvi, N Sümer
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir
İş yaşamında karşılaşılan en önemli stres kaynaklarından birisi olan iş güvencesizliği hem çalışanlar hem de örgütler
açısından ciddi olumsuz sonuçlara yol açmaktadır. Geçmiş araştırmalar iş güvencesizliği algısının çalışanların sağlı
ğını, genel iyilik halini ve yaşam doyumunu olumsuz etkilediğini; iş doyumunu, örgüte duydukları güveni ve iş per
formansı düşürdüğünü göstermektedir. İş güvencesizliği algısı çalışanların yeni iş arama motivasyonu ve davranışını
da etkilemektedir; ancak bu konuya ilişkin dinamikler yeterince incelenmemiştir. Bu çalışmada, iş doyumu, duygusal
örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetinin, algılanan iş güvencesizliği ile iş arama davranışı arasındaki ilişkiye aracılık
ettiğini öngören bir model sınanmaktadır. Araştırma örneklemi (N = 552) otomotiv sektöründe çalışan mavi yakalı
çalışanlardan oluşmaktadır. Bulgular yol analizi ile test edilen tam aracılı modeli desteklemiş, iş güvencesizliğinin
çalışanların iş doyumunu ve duygusal örgütsel bağlılığı azaltması ve işten ayrılma niyetini artırması yoluyla çalışan
ların iş arama davranışı sıklığını tahmin ettiğini ortaya koymuştur. Çalışma bulguları, kritik aracı değişkenler dikkate
alındığında, iş güvencesizliği ile iş arama davranışı arasındaki ilişkinin güçlendiğini ve bu ilişkide bireysel ve örgütsel
faktörlere birlikte bakılmasının gerektiğini göstermiştir.
Perceived Job Insecurity and Job Search Behavior: The Mediating Roles of Job Satisfaction, Affective Organizational Commitment and Turnover Intention
Job insecurity, one of the most crucial stress sources in work-life, has critical detrimental consequences for employees
and organizations. Previous studies documented that perceived job insecurity negatively affects employees’ health,
general well-being, and life satisfaction; it decreases job satisfaction, organizational trust, and job performance. The
job insecurity perception also affects employees’ motivation and behavior to seek a new job; however, the dynamics of
this issue have not been sufficiently explored. In this study, a model proposing that perceived job insecurity predicts job
search behavior through its effects on job satisfaction, affective organizational commitment, and turnover intention is
tested. The sample (N = 552) consists of blue-collar employees working in the automotive industry. Results supported
the fully mediated model tested with path analysis and revealed that job insecurity predicted job search behavior fre
quency by reducing affective organizational commitment and job satisfaction and increasing turnover intention. Find
ings suggested that the relationship between job insecurity and job search behavior was strengthened when the critical
mediator variables were included, so these individual and organizational factors should be considered to understand
this relationship better.