Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi; 2017;(9):87-101
Psikiyatri Hemşireliğinde Transaksiyonel Analiz ve Farkındalık Kavramları
Ö Şahin-Altun, D Özer, Z Olçun
Atatürk Üniversitesi, Erzurum
Amaç: Bu derlemenin amacı psikiyatri hastalarının bakımında genellikle ihmal edilen kavramlar olan transaksiyonel analiz ve farkındalık kavramları konusunda farkındalık oluşturmak ve bu konuda psikiyatri hemşirelerine yol göstermektir. Kapsam: Farkındalık, büyüme ve gelişmenin temelini oluşturur. Çünkü farkındalık sahibi kişiler duygu, düşünce, beklenti ve davranışlarına ilişkin olarak içlerinde oluşan yaşantıyı doğrudan hissedebilmektedir. Farkındalık düzeyinin artması, kişinin yaşadığı olaylar karşısında tepki verme biçimlerinin zenginleşmesi, yaşamında farklı yolları keşfetmesi ve bu sayede daha sağlıklı iletişimler kurması anlamını taşımaktadır. Hemşireler psikiyatri hastalarının farkındalığını artırarak, hastaların içgörü kazanmasına ve tedaviye uyum göstermesinde önemli bir rolü üstlenmektedir. Farkındalık kavramı, transaksiyonel analiz teorisinin bir parçasıdır. Transaksiyonel analizin en temel bileşeni kişiliğin temel yapısı olarak kabul edilen benlik durumlarıdır. Bu benlik durumları; anne-baba benlik-durumu, yetişkin benlik-durumu ve çocuk benlik-durumu olmak üzere üçe ayrılmaktadır. İnsanlar, başkalarıyla etkileşime girdikleri zaman bu üç benlik durumundan birini baskın olarak kullanmaktadır. Erişkin benlik egemen olduğu zaman hastalar, olaylara mantık açısından yaklaşmakta neyi ne zaman yapacağına, neyin uygun olup olmadığına karar verebilmektedir. Psikiyatri hastalarının tanı, tedavi ve rehabilitasyon aşamalarında en fazla hastaların yanlarında bulunan sağlık profesyoneli hemşirelerdir. Sonuç: Transaksiyonel analiz teorisinin ve farkındalık kavramının hemşireler tarafından iyi bilinmesi ve uygulanması gerekmektedir.
Transactional Analysis And Awareness Concepts in Psychiatric Nursing
Aim: The review aims to raise awareness about the transactional analysis and awareness concepts, which are often neglected in the care of patients with psychiatric disorders, and provide guidance to psychiatric nurses in this regard. Content: Awareness lies at the foundation of growth and development. People who have a raised awareness are able to experience the emotions, thoughts, expectations and behaviors directly. An individual with increased level of awareness is capable of establishing healthy communication thanks to his/her substantial ways to react and skills to find different ways against the events he/she faced in life. Nurses play an important role in helping patients with psychiatric disorders to gain insight and comply with treatment by increasing their awareness. The concept of awareness is a part of transactional analysis theory. The most basic component of transactional analysis is the ego states, which is considered the fundamental structure of personality. These ego states are divided into parent ego state, adult ego state and child ego state. When people interact with others, they use one of these three ego states dominantly. When the adult ego is dominant, the patients can decide what is appropriate, what to do and when to do by approaching the events logically. Nurses are the most prominent health care professionals, which are close the patients in the diagnosis, treatment, and rehabilitation stages of the patients with psychiatric disorders. Conclusion: The transactional analysis theory and the concept of awareness need to be wellknown and applied by the nurses.