Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi; 2018;(12):1-20
Hemodiyaliz Hastalarına İnformal ve Formal BakımVerenler: Bakım Verme Süreci İle İlgili DeğişkenlerAçısından Karşılaştırmalı Bir Çalışma
A Aktaş, Hös Berk
Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, İstanbul
Önemli kronik hastalıklardan biri olan kronik
böbrek yetmezliği tanısında genellikle en sık tercih edilen tedavi
türü hemodiyalizdir. Hastalar kadar onlara bakım veren
yakınları (informal bakım veren) ve sağlık ekibi de (formal
bakım veren) hastalığın ve tedavisinin kendine has zorlu tarafları
ile karşılaşmaktadır. Bu çalışma kapsamında informal
ve formal bakım verenlerin bakım verme sürecine ilişkin faktörler
açısından karşılaştırılmaları amaçlanmaktadır. Yöntem:
İstanbul’daki çeşitli diyaliz birimlerinden 50 informal ve 63
formal bakım verene Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık
Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Bakıcı
İyilik Ölçeği, Stresle Baş Etme Tarzları Ölçeği, Maslach
Tükenmişlik Ölçeği uygulanmıştır. Bulgular: İnformal bakım
verenlerin formal bakım verenlere göre daha düşük yaşamsal
faaliyetler, psikolojik dayanıklılık, algılanan sosyal destek,
iyimser baş etme tarzı ve duyarsızlaşma alt boyut puanlarına
sahip oldukları görülmüştür. Kendine güvensiz baş etme
tarzı puanlarının ise informal bakım verenlerde formal bakım
verenlere göre daha yüksek çıktığı saptanmıştır. Sonuç: Elde
edilen sonuçlar bağlamında informal bakım verenlerin yaşamsal
faaliyetleri karşılama, sosyal destek, baş etme, psikolojik
dayanıklılık ve tükenmişlik gibi psikolojik faktörler açısından
formal bakım verenlere göre daha dezavantajlı oldukları görüldüğünden
özellikle informal bakım verenlerin daha kapsamlı
destek programlarına ihtiyaç duydukları düşünülmektedir.
Informal And Formal Caregivers of Hemodialysis Patients:A Comparatve Study Concerning Variables Relatedto Caregiving Process Caregivers of HemodialysisPatients
Hemodialysis is the most frequently preferred
treatment method in the chronic kidney failure (CKF). During
the treatment process, not only patients’ relatives (informal
caregivers) but also health care professionals (formal caregivers)
encounter difficulties depending on the type of disease
and treatment. This study aims to compare informal and formal
caregivers in terms of variables related to caregiving process.
Method: In the present study, 50 informal and 63 formal
caregivers were recruited from dialyzes centers in Istanbul.
The Resilience Scale for Adults, The Multidimensional Scale
of Perceived Social Support, The Caregiver Well-Being Scale,
The Ways of Coping Inventory and Maslach Burnout Inventory
were administered to both two groups. Results: Informal
caregivers’ vital activities, resilience, perceived social support,
optimist coping and desensitization scores were lower
than formal caregivers’ scores. On the other hand, unconfident
coping scores of informal caregivers were higher than formal
caregivers’ scores. Conclusion: Informal caregivers seem to
have more disadvantages than formal caregivers on dimensions
such as psychological factors like social support, coping,
burnout and vital activities. Designing and implementing
comprehensive support programs are necessary especially for
informal caregivers.