Klinik Psikoloji Dergisi; 2023;7(1):60-74
Erteleme davranışının kişilik özellikleri, üstbilişsel inançlar ve endişe ile ilişkisi
H Değirmenci, A B Çetinkaya, G Sayın Karakaş
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın
Bu çalışmanın temel amacı genel erteleme davranışı ile kişilik özellikleri, üstbilişsel inançlar ve endişe arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmaya yaşları 18-68 arasında değişen toplam 217 katılımcı (165 kadın, 52 erkek) dâhil olmuştur. Araştırmanın verileri çevrimiçi olarak toplanmıştır. Kesitsel olarak yürütülen bu çalışmada katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Genel Erteleme Öl- çeği, Beş Faktör Kişilik Ölçeği, Üstbiliş-30 Ölçeği, Penn-State Endişe Ölçeği uygulanmıştır. Ya- pılan regresyon analizi sonucunda, genel erteleme davranışını sorumluluk özelliğinin (treytinin) negatif ve bilişsel farkındalığın ise pozitif yönde yordadığı bulunmuştur. Endişenin ise, erteleme davranışını istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde yordamadığı görülmüştür. Ayrıca, aracılık ana- lizleri sonucunda bilişsel farkındalığın, sorumluluk ile erteleme davranışı arasındaki ilişkiye kısmi olarak aracılık ettiği bulunmuştur. Sonuç olarak, bu çalışmanın bulguları erteleme davranışının an- laşılmasında üstbilişsel inançların rolünün de değerlendirilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Ay- rıca bu araştırmadan elde edilen sonuçların erteleme sorunlarına yönelik müdahale programlarının geliştirilmesine zemin hazırlayabileceği sonucuna varılmıştır.
The relationship between procrastination, personality, metacognitive beliefs and worry
The main aim of the study was to investigate the relationships between general procrastination behavior, personality traits, metacognitive beliefs, and worry. A total of 217 individuals (165 fe- males, 52 males) aged between 18-68 were included in the study. The data of the research were collected online. In this cross-sectional study, Demographic Information Form, General Procrasti- nation Scale, Five Factor Personality Scale, Metacognition-30 Scale, Penn-State Worry Question- naire were used. Regression analysis revealed that conscientiousness trait and cognitive self-con- sciousness, negative and positive predictors of general procrastination behavior, respectively. Worry was not a statistically meaningful predictor of procrastination. In addition, results of medi- ation analysis showed that cognitive self-consciousness partially mediated the relationship between conscientiousness trait and procrastination. As a result, findings pointed that the role of metacog- nitive beliefs should be also evaluating for understanding the procrastination behavior. In addition, results of the current study could support developing new intervention programs for procrastination problems.