Klinik Psikoloji Dergisi; 2022;6(3):380-391
Sanal Beden Projesi'nin etkiliğinin randomize kontrollü bir çalışma ile Türk kadın üniversite öğrencileri örnekleminde test edilmesi
N Ergut, E Keser
TED Üniversitesi, Ankara
Seçkisiz atama, plasebo grubu ve pretest-posttest ölçümleri içeren bir deneysel desenle yürütülen bu çalışmada, Sanal Beden Projesi’nin (SBP) benlik saygısı, yeme bozukluğu belirtileri, psikolojik belirtiler ve beden imajının yaşam kalitesine olumlu etkisi değişkenleri üzerindeki etkisinin test edilmesini amaçlamıştır. Araştırmaya yeme bozukluğu tanısı almamış, beden memnuniyetsizliği olan, 18-25 yaş arası Türk kadın üniversite öğrencileri dahil edilmiştir. Müdahale (SBP, N = 77) ve plasebo (Dışavurumcu Yazma, N = 70) grupları, her bir katılımcı için yazı tura atılarak oluşturul- muştur. Her iki gruba da öntest ve sontest değerlendirmelerinde Kısa Semptom Envanteri (KSE), Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği (YBDÖ), Beden İmgesinin Yaşam Niteliğine Etkisi Öl- çeği (BİYNEÖ) ve Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) uygulanmıştır. Müdahale grubunda 40, plasebo grubunda ise 33 katılımcı çalışmayı tamamlamıştır. Müdahalenin bağımlı değişkenler üzerindeki etkisini incelemek amacıyla dört ayrı karma desen ANOVA yürütülmüştür. Ayrıca, çoklu veri atama yöntemiyle tedavi amacına yönelik analiz (intention-to-treat) yapılarak analizler tekrarlanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, müdahale grubunda KSE, YBDÖ puanlarının öntest ve sontest ölçümleri arasında anlamlı bir biçimde düştüğü gözlenmiştir. Öte yandan, BİYNEÖ ve RBSÖ puanları öntest ve sontest ölçümleri arasında anlamlı düzeyde yükselmiştir. Plasebo gru- bunda ise öntest ve sontest ölçümleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Sonuç olarak, mev- cut çalışma, SBP’nin kadın üniversite öğrencilerinde yeme bozukluğu belirtileri, beden imajının yaşam kalitesine etkileri, psikolojik belirtiler ve benlik saygısı üzerinde etkisi olduğunu destekle- miştir. Sanal Beden Projesi’nin Türkiye’deki kadın üniversite öğrencileriyle yürütülen koruyucu ruh sağlığı çalışmaları için kullanışlı bir protokol olabileceği düşünülmektedir.
Testing the efficacy of the Virtual Body Project in a sample of Turkish female university students using a randomized controlled trial
The current study aimed to test the efficacy of the Virtual Body Project (vBP) on self-esteem, eating disorder symptoms, the positive effect of body image on life quality, and psychological symptoms, using a randomized, placebo-controlled pretest-posttest experimental design. Turkish female uni- versity students between the ages of 18-25, who were not diagnosed with eating disorders and who had body dissatisfaction participated in the study. The intervention (vBP, N = 77) and placebo (Expressive Writing, N = 70) groups were determined using coin flipping for each participant method. The Brief Symptom Inventory (BSI), Eating Disorder Examination Questionnaire (EDE- Q), Body Image Quality of Life (BIQLI), and Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES) were admin- istered to both groups in the pretest and posttest assessments. Forty participants in the intervention group and 33 participants in the placebo group completed the study. Four mixed design ANOVAs were conducted to evaluate the effect of the intervention on dependent variables. Besides, the anal- yses were repeated using an intention-to-treat analysis with multiple imputation method. Analyses showed that while the EDE-Q and BSI scores significantly decreased, the BIQLI and RSES scores significantly increased in the vBP group. On the other hand, there was no significant difference across time in the EW group. In conclusion, the present study supported that the Virtual Body Project had an effect on eating disorder symptoms, the positive influence of body image on quality of life, psychological symptoms, and self-esteem in female university students. It is thought that the Virtual Body Project can be considered a useful protocol for preventive mental health studies carried out with female university students in Turkey.