Klinik Psikoloji Dergisi; 2022;6(2):142-156
Romantik bağlanma ve çift uyumu arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğü ve reddedilme hassasiyetinin aracı rolü
Z Tepeli Temiz, F I Bilican
Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul
Bağlanma kuramına göre gelişimin erken dönemindeki ilişkiler çerçevesinde hem duygu düzenle- meye ilişkin beceriler kazanılmakta hem de reddedilmeye karşı duyarlı bir örüntü gelişebilmekte- dir. Erken dönemdeki bu deneyimler aynı zamanda yetişkinlik dönemindeki bağlanma stilleri için de belirleyici bir etkiye sahiptir. Çiftler arasındaki uyumun şekillenmesinde ve sürdürülmesinde bağlanmanın önemli etkileri bulunmaktadır. Bu çalışma çift uyumunu belirleyebileceği düşünülen bu değişkenlerin etkisini incelemeyi amaçlamıştır. Çalışmanın bir diğer hedefi reddedilme hassasi- yetinin ve duygu düzenlemenin aracılık etkilerinin incelenmesidir. Örneklem, İstanbul ilinde yaşa- yan 346 evli bireyden oluşmaktadır (Nkadın = 173, Nerkek = 173). Yol analizine ilişkin bulgular, ro- mantik bağlanmanın kaçınma boyutunun ve duygu düzenleme güçlüğünün çift uyumunu negatif yönde yordadığını göstermektedir. Aracılık analizinin bulguları bağlanma kaygısındaki artışın duygu düzenleme güçlüğünü artırdığını ve bunun da çiftlerin arasındaki uyumu azalttığını göster- mektedir. Duygu düzenleme güçlüğü, kaygılı bağlanma örüntüsü ile çift uyumu arasındaki ilişkide tam aracı etki göstermektedir. Bağlanmanın kaygı ve kaçınma boyutlarının reddedilme hassasiye- tini artırdığı fakat reddedilme hassasiyetinin çift uyumu üzerinde doğrudan veya dolaylı bir etkisi- nin olmadığı görülmektedir. Sonuç olarak, çalışmanın bulguları bağlanma kuramını desteklemekte ve erken dönem oluşan yapıların yetişkinlikte romantik ilişkileri etkilemeye devam ettiğini göster- mektedir. Bulgulardan hareketle, duyguları düzenlemeye yönelik terapötik müdahalelerin evli bi- reylerin ilişki kalitesine olumlu katkı sağlaması beklenmektedir.
Mediating roles of emotion regulation difficulties and rejection sensitivity in the relation between romantic attachment and couple adjustment
According to the attachment theory, relationships in early developmental stages provide a basis for emotion regulation skills and a pattern for rejection sensitivity. These early experiences also create a tendency for specific attachment styles in adulthood. Attachment shapes and maintains adjust- ment between couples. The current study aimed to examine the relationship between attachment, emotion regulation, and rejection sensitivity, which are thought to determine couple adjustment. Another aim was to investigate the mediating effects of rejection sensitivity and emotion dysregu- lation. The participants consist of 346 married individuals living in the city of Istanbul (Nfemale = 173, Nmale = 173). Findings regarding the path analysis show that the avoidance dimension of ro- mantic attachment and the difficulty in emotion regulation negatively predicted the dyadic adjust- ment. The findings of the mediation analysis revealed an increase in attachment anxiety amplified the difficulty in emotion regulation and that decreased adjustment between the couples. Emotion regulation difficulty fully mediated the relationship between anxious attachment pattern and couple adjustment. Anxiety and avoidance dimensions of attachment were associated with increases in rejection sensitivity. However, rejection sensitivity did not have a direct or indirect effect on couple adjustment. In conclusion, the findings showed early structures continued to influence romantic relationships in adulthood. Based on the findings, therapeutic interventions to regulate emotions were expected to contribute positively relationship quality of couples.