Türk Uyku Tıbbı Dergisi; 2022;9(3):278-287
Hipertansiyon Hastalarında Uyku Kalitesinin Öz Bakım Gücü ve Kan Basıncı Kontrolüne Etkisi
Y Yılmaz, R Hacıhasanoğlu Aşılar
Kelkit Lokman Hekim Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Gümüşhane
Amaç: Bu araştırma hipertansiyon hastalarında uyku kalitesinin öz bakım
gücü ve kan basıncı kontrolüne etkisini belirlemek amacı ile yapıldı.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel özellikte olan bu araştırma,
Türkiye’de Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bir ilin ilçe merkezinde bulunan
1 ve 2 no’lu aile sağlığı merkezlerinde Şubat-Mayıs 2016 tarihleri
arasında yürütüldü. Araştırmaya 18 yaş ve üzeri 291 hipertansiyon
hastası alınarak, veriler tanımlayıcı soru formu, Pittsburgh uyku kalitesi
indeksi (PUKİ) ve öz bakım gücü ölçeği kullanılarak toplandı. Hastaların
kan basıncı, boy ve kilo ölçümleri yapıldı.
Bulgular: Hipertansif hastaların %43,3’ünün uyku kalitesinin kötü ve öz
bakım gücü ölçeği puan ortalamasının 93,64±22,19 olduğu belirlendi.
Uyku kalitesi iyi olan hipertansif hastaların uyku kalitesi kötü olanlara
göre kan basıncı kontrol oranlarının önemli düzeyde yüksek ve PUKİ
toplam puan ortalaması ile sistolik kan basıncı ortalaması arasında çok
zayıf düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptandı (p<0,05).
Ayrıca PUKİ toplam puan ortalaması ile öz bakım gücü ölçeği puan
ortalamaları arasında çok zayıf düzeyde negatif yönde anlamlı bir ilişki
belirlendi (p<0,01, p<0,001).
Sonuç: Hastaların yaklaşık yarısının uyku kalitesinin kötü, öz bakım gücü
algılarının orta düzeyin üzerinde olduğu ve uyku kalitesi iyileştikçe öz
bakım gücünün ve kan basıncı kontrol oranının arttığı belirlendi. Sonuç
olarak, hemşireler hipertansiyon yönetiminde hipertansif hastaların uyku
kalitesini değerlendirmeli ve hastanın hastalığına ve tedaviye uyumunda
bu durumu göz önünde bulundurmalıdırlar.
Effect of Sleep Quality on Self Care Agency and Blood Pressure Control in Hypertensive Patients
Objective: The aim of this study was to determine the effect of sleep
quality on self-care agency and blood pressure control in patients with
hypertension.
Materials and Methods: This descriptive-cross-sectional study was
carried out in family health centers no.1 and no.2, located in the district
center of a province in the Eastern Black Sea Region of Turkey, between
February and May 2016. Two hundred-ninety one hypertension patients
aged 18 years and older were included in the study. Data were collected
using the descriptive questionnaire, the Pittsburgh sleep quality index
(PSQI) and the self-care agency scale. Blood pressure, height and weight
measurements of the patients were made.
Results: It was determined that 43.3% of the hypertensives had poor
sleep quality and the mean score of the self-care scale was 93.64±22.19.
Hypertensive patients with good sleep quality had a significantly higher
blood pressure control rate than those with poor sleep quality, and there
was a very weak positive significant correlation between PSQI total score
and mean systolic blood pressure (p<0.05). In addition, a very weak
negative and significant correlation was determined between the PSQI
total score and the self-care agency scale mean score (p<0.01, p<0.001).
Conclusion: It was determined that about half of the patients had poor
sleep quality, their perception of self-care agency was above moderate,
and as sleep quality improved, self-care power and blood pressure
control ratio increased. As a result, nurses should evaluate the sleep
quality of hypertensive patients in the management of hypertension
and should consider this situation in the patient’s compliance with the
disease and treatment.