Türk Psikiyatri Dergisi; 2023;34(1):50-59
Beden Odaklı Tekrarlayıcı Davranış Bozuklukları: DavranışModelleri ve Nörobiyolojik Mekanizmalar
H Günal Okumuş, D Akdemir
Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Amaç: Beden Odaklı Tekrarlayıcı Davranışlar (BOTD); bedenin bir
parçasını ortadan kaldırmak amacıyla yapılan, istenmeyen, tekrarlayıcı ve
işlevsellikte bozulmayla sonuçlanabilecek, Trikotillomani (TTM), Deri
Yolma Bozukluğu (DYB), tırnak ısırma, yanak çiğneme, dudak ısırma,
parmak emme, parmak çıtlatma ve diş gıcırdatma gibi motor aktiviteleri
içeren bir şemsiye terimidir. Yetersiz farkındalık ve “zararsız” olarak
tanımlanmaları nedeniyle klinisyenlere başvuru azdır. Epidemiyolojik
verilerin net bir şekilde belirlenmesi, etiyopatogenezin aydınlatılması ve
tedavi kılavuzlarının oluşturulması için yapılan çalışmalar son yıllarda
büyük bir ivme kazansa da halen yetersizdir. Bu çalışmada BOTD’nin
etiyolojisinin araştırılmasına yönelik çalışmaların gözden geçirilmesi
amaçlanmıştır.
Yöntem: Pubmed, Medline, Scopus ve Web of Science veri tabanlarında
1992-2021 yılları arasında yayınlanan makaleler gözden geçirilmiş,
konuyla ilgili alan yazınında öne çıkan araştırmalar değerlendirme
kapsamına alınmıştır.
Bulgular: BOTD’nin etiyopatogenezine yönelik çalışmaların
çoğunlukla erişkin olgularla yapıldığı ve klinik heterojenite, komorbid
psikiyatrik hastalık oranlarının yüksek olması, küçük örneklem gibi
birçok karıştırıcı faktör barındırdığı dikkat çekmektedir. Çalışmalar
BOTD’nin davranışsal modellerle açıklanmaya çalışıldığını, yüksek
oranda kalıtılabilir olduğunu ve tedavisinin planlanmasında monoamin
sistemleri (özellikle glutamat ve dopamin) ile bağımlılık ögelerine
yönelik girişimlerin öne çıktığını göstermektedir. Aynı zamanda
nörobilişsel alanda bilişsel esneklik ve motor inhibisyon kusurları,
nörogörüntüleme çalışmalarında kortiko-striato-talamo-kortikal devre
anormallikleri bildirilmektedir.
Sonuç: Psikiyatrik sınıflandırma sistemlerindeki yeri tartışmalı olan
BOTD’nin klinik özelliklerine, yaygınlığına, etiyopatogenezine ve
tedavisine yönelik çalışmalar hastalığın daha iyi anlaşılmasına ve aynı
zamanda uygun şekilde tanımlanmasına katkı sağlayacaktır.
Body Focused Repetitive Behavior Disorders: Behavioral Modelsand Neurobiological Mechanisms
Objective: Body Focused Repetitive Behaviors (BFRB) is an umbrella
term for undesirable, repetitive motor activities such as Trichotillomania
(TTM), Skin Picking Disorder (SPD), nail biting, cheek chewing,
lip biting, finger sucking, finger cracking and teeth grinding. Such
behaviors are engaged in to eliminate a part of the body and may result
in impaired functionality.
The frequency of presentation to clinicians is low since BFRB are defined
as harmless, although the number of studies on this condition has
increased rapidly recently, including those making a clear determination
of epidemiological data, those investigating the etiopathogenesis and
those providing treatment guidelines, although they remain inadequate.
The present study provides a review of studies investigating the etiology
of BFRB to date.
Method: Articles published between 1992 and 2021 stored in the
Pubmed, Medline, Scopus and Web of Science databases were reviewed,
and the prominent research studies of the condition identified were
included in the evaluation.
Results: Studies investigating the etiopathogenesis of BFRB were found
in most cases to investigate adult populations, and were hampered
by such confounding factors as clinical heterogeneity, high rates of
comorbid psychiatric diseases and small sample sizes. The identified
studies reveal that attempts have been made to explain BFRB based
on behavioral models, and that the condition is inherited at a high
rate. Treatment planning is mostly associated with monoamine systems
(especially glutamate and dopamine) and interventions were directed
to addiction elements. Furthermore, cognitive flexibility and motor
inhibition defects in neurocognitive area and cortico-striato-thalamocortical cycle abnormalities in neuroimaging studies have been reported.
Conclusion: Studies investigating the clinical features, incidence,
etiopathogenesis and treatment of BFRB, which holds a controversial
place in psychiatric classification systems, would contribute to a better
understanding of the disease and a more appropriate definition of the
condition.