Türk Psikiyatri Dergisi; 2023;34(1):24-30
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu-Sosyal FobiKomorbiditesinde Ebeveyn Tutumları ve Bağlanma BiçimleriAçısından Farklılık Var mıdır?
D Ünal, F Çelebi
Hacettepe Üniversitesi, Ankara
Amaç: Sosyal fobi (SF), Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
(DEHB) ile en sık birliktelik gösteren anksiyete bozukluklarındandır.
Sosyal fobide ve DEHB’de aile tutumları ve bağlanma özellikleri
açısından çeşitli farklılıklar olduğu bilinmektedir. Bu araştırmada,
DEHB-sosyal fobi birlikteliğinde, çocuk ve ebeveyn bağlanma stili,
ebeveyn tutumları açısından bir fark olup olmadığı incelenmiştir.
Yöntem: DEHB tanısı konmuş 66 çocuk ve ergen araştırmaya dahil
edilmiştir. Hastaların tanıları ve komorbid bozuklukları Okul Çağı
Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme ÇizelgesiŞimdi ve Yaşam Boyu Şekli-DSM-5 Kasım 2016 -Türkçe Uyarlaması
(ÇDŞG-ŞY-DSM-5-T) ile değerlendirilmiştir. Sosyodemografik ve
klinik veriler kaydedilmiş, sosyoekonomik düzey Hollingshead Redlich
Ölçeği (HRÖ) ile derecelendirilmiştir. Erişkin Bağlanma Biçimi Ölçeği
(EBBÖ), Anne Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ) ebeveynler tarafından
doldurulmuştur. Hastalar da Kerns Güvenli Bağlanma Ölçeğini (KGBÖ)
doldurmuşlardır. Sadece SF eştanısı olamayn DEHB hasta grubu ile
DEHB-sosyal fobi komorbiditesi olan hasta grubu değerlendirmede
kullanılan ölçek skorları ve sosyodemografik, klinik veriler açısından
karşılaştırılmıştır.
Bulgular: DEHB-sosyal fobi birlikteliği olan grup ile SF eş tanısı
olmayan DEHB grubu arasında yaş, cinsiyet, sosyoekonomik düzey,
aile yapısı, ailede tanılı psikiyatrik hastalık bulunması açısından fark
bulunmamıştır (p>0,05). DEHB dikkatsizlik alt tipi (p=0,05) ve ek
psikiyatrik tanı alma sıklığı (p=0,00) sosyal fobi birlikteliği olan grupta
daha sık bulunmuştur. Ayrıca, hastaların ve ebeveynlerin bağlanma
stili veya ebeveyn tutumları açısından gruplar arasında bir farklılık
bulunmamıştır (p>0,05).
Sonuç: DEHB ile sosyal fobi komorbiditesinin oluşumunda ebeveyn
tutumları ve bağlanma biçiminden ziyade biyolojik bir yatkınlık söz
konusu olabilir. Klinisyenler DEHB hastalarını değerlendirirken ve
tedavi planlarken, bu biyolojik farklılığı gözeterek ve diğer çevresel
etkenleri de değerlendirerek karar vermelidir.
Is There a Difference in Parental Attitudes and Attachment forADHD-Social Phobia Comorbidity?
Objective: Social phobia (SP) is one the commonest of comorbid
anxiety disorders seen with ADHD. It is also known that Social phobia
and ADHD patients have some differences in parental attitudes and
attachment styles. We aimed to investigate the effects attachment status
and parental attitudes in ADHD-social phobia comorbidity.
Method: 66 children and adolescents with ADHD were included
for the study. the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia
for School-Age Children-Present and Lifetime Version, DSM-5
November 2016-Turkish Adaptation (KSADS-PL-DSM5-T) was
used for evaluating diagnosis. Socioeconomic status (SES) was scored
with Hollingshead Redlich Scale. Sosyodemografic and clinical data
were recorded. Adult Attachment Scale (AAS) and Parental Attitudes
Research Instrument (PARI) were completed by the parents. The
patients filled Kerns Security Scale (KSS). We compared the ADHD
patients with and without SAD comorbidity in terms of scales used and
sociodemographic-clinical variables.
Results: There were no differences between ADHD + SP group and
ADHD without SP group in terms of age, gender, SES, family structure
and family history of diagnosed psychiatric disease (p>0.05). Rate of
inattentive subtype of ADHD (p=0.05) and comorbid psychiatric
disease frequency (p=0.00) was higher in ADHD+SP group compared
to ADHD without social phobia group. However, the groups did not
differ according to their attachment styles, their parent’s attachment
styles and parental attitudes (p>0.05).
Conclusion: Parental attitudes and attachment styles may not play a
role in the development of SP comorbidity in children and adolescents
with ADHD. Other biological and environmental factors should be
kept in mind when evaluating and treating children with ADHD who
have SP. Biological treatments and individualized interventions such as
CBT may be chosen as a first line treatment rather than psychotherapies
targeting attachment and parenting styles in those children.