Nesne Psikoloji Dergisi; 2021;9(22):801-817
Anne Bekçiliğini Etkileyen Anne Özelliklerinin İncelenmesi
M Ebeoğlu Duman, G Akgöz Aktaş
Ufuk Üniversitesi, Ankara
Annelerin baba çocuk ilişkisini teşvik eden, kontrol eden ya da engelleyen davranışları olarak tanımlanan anne bekçiliğini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu çalışmada, erken çocukluk döneminde çocuğu olan annelerin bekçilik davranışlarını etkileyen anneye özgü değişkenleri incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini yaş ortalaması 32.71 (S=7.61) olan toplam 385 anne oluşturmaktadır. Katılımcılar Anne Bekçiliği Ölçeği, Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği, Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği, Anlamsal Farklılık Ölçeği-Anne Olarak Ben, Babalık Rolü Algı Ölçeği, Çocuk Yetiştirmede Günlük Zorluklar Ölçeği ve kişisel bilgi formunu doldurmuşlardır. Her bir bekçilik davranışı için ayrı yürütülen hiyerarşik regresyon analizi sonuçlarına göre; annenin babalık rol algısı, babanın yeterliliğine dair algısı ve annelik öz değerlendirmesi teşvik edici bekçiliği olumlu yönde yordarken, engelleyici bekçiliği olumsuz yönde yordamaktadır. Bunun yanı sıra annenin geleneksel cinsiyet rollerinin teşvik edici bekçiliği olumsuz yönde yordadığı görülürken, kontrolü olumlu yönde yordadığı saptanmıştır. Son olarak annenin çocuk yetiştirmede yaşadığı günlük zorlukların ise engelleyici ve kontrol edici bekçiliği olumlu yönde yordadığı bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçların, anne bekçiliği davranışlarının altında yatan anneye özgü değişkenlerin anlaşılması ve müdahale programlarına yol göstericisi olması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
Examination of Mother Characteristics Affecting The Maternal Gatekeeping
There are many factors that effect maternal gatekeeping, which is defined as the behaviors of mothers that encourage, control or discourage the father-child relationship. In this study, it is aimed to examine the mother characteristics that affect the gatekeeping behaviors of mothers who have children in early childhood. The sample of the study consists of 385 mothers with a mean age of 32.71 (S = 7.61). Participants completed the Maternal Gatekeeping Scale, Parental Self-Efficacy Scale, Gender Roles Attitude Scale, Semantic Differentation Scale-Myself as Mother, Perception Measurement for Father’s Role, Parenting Daily Hassles Scale and demographic information form. According to the results of the hierarchical regression analysis conducted separately for each gatekeeping behavior; mother's perception of paternal role, perception of father's competence and motherhood self-assessment predicted the encouragement dimension positively and discouragement dimension negatively. In addition, it was found that the traditional gender roles of the mother negatively predicted the encouragement, but positively predicted the control. Finally, it was found that daily difficulties experienced by the mother in raising a child positively predicted discouragement and control. It is thought that the results obtained from the study are important in terms of understanding the mother characteristics underlying maternal gatekeeping behaviors and being a guide for intervention programs.