Klinik Psikoloji Dergisi; 2022;6(1):94-107
Umutsuzluk ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide problem odaklı baş etme stratejilerinin aracı rolü
Ö Öztürk, Z Maçkalı
İstanbul Gedik Üniversitesi, İstanbul
Bu çalışmanın amacı psikolojik destek almak için başvuran kişilerin umutsuzluk düzeyleri, psikolojik dayanıklılıkları ve problem odaklı baş etme stratejileri arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesidir. Ayrıca, umutsuzluğun psikolojik dayanıklılığa olan etkisi ve bu ilişkide problem odaklı baş etme stratejilerinin aracı rolleri incelenecektir. Çalışmanın örneklemi psikolojik destek almak için Şişli Belediyesi Sosyal Destek Hizmetleri Müdürlüğü’ne, devlet hastanelerine ve danışmanlık merkezlerine başvuran 270 (198 kadın, 72 erkek) katılımcıdan oluşmaktadır. Ölçme araçları olarak Demografik Bilgi Formu, Beck Umutsuzluk Ölçeği, Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların umutsuzluk düzeyleri arttıkça psikolojik dayanıklılık düzeylerinin azaldığı görülmüştür. Sonuçlara göre; ‘kendine güvenli yaklaşım’, ‘iyimser yaklaşım’ ve ‘sosyal desteğe başvurma’ ile umutsuzluk arasında negatif yönde; psikolojik dayanıklılık arasında ise pozitif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Araştırma sonuçları umutsuzluk ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide problem odaklı baş etme stratejilerinin (sosyal desteğe başvurma, iyimser yaklaşım, kendine güvenli yaklaşım) aracı rolü olduğunu göstermiştir. Umutsuzluk hissinin psikolojik dayanıklılığı olumsuz yönde etkilemesini önleyebilmek adına, problem odaklı baş etme stratejilerinin, özellikle sosyal destek arama davranışının geliştirilmesinin klinik açıdan faydalı olabileceği düşünülmektedir.
The mediating role of problem focused coping strategies in the relationship between hopelessness and resilience
The objective of this study was to evaluate the relationships between hopelessness, resilience and problem focused coping strategies. The effect of hopelessness on resilience and the mediating roles of problem focused coping strategies in this relationship were also examined. The sample of the study consisted of 270 (198 females, 72 males) participants who applied to Sisli Municipality Social Support Services Directorate, public hospitals and consultancy centers for psychological support. Demographic Information Form, Beck Hopelessness Scale, The Resilience Scale for Adults and Coping Style Scale were used. It has been observed that as hopelessness levels increase, resiliency levels decrease. Also, negative relationship was found between ‘self-confident approach’, ‘optimistic approach’ and ‘seeking social support’ and hopelessness; positive relationship with resilience. Results indicated that problem focused coping strategies (seeking social support, optimistic approach, self-confident approach) has a mediator role in the relationship between hopelessness and resilience. In order to prevent the feeling of hopelessness from negatively impacting resilience, developing problem focused coping strategies, especially social support seeking behavior, may be clinically beneficial.