Türk Psikiyatri Dergisi; 2021;32(1):43-50
Örtük Duygulanım Testi’nin Türkiye Örneklemlerindeki Psikometrik Özelliklerinin Değerlendirilmesi
M Peker, G Meşe, NC Ersoy
Ege Üniversitesi, İzmir
Amaç: Örtük duygulanım, kişilerde bilinç öncesi düzeyde işlenen
duygulanımı tanımlayan ve temel olarak bu yönüyle açık duygulanımdan
ayrılan bir kavramdır. Bu araştırmanın amacı duygulanım düzeylerini
dolaylı bir biçimde ölçmek amacıyla Quirin ve arkadaşları (2009a)
tarafından geliştirilmiş Örtük Duygulanım Testi’nin (ÖDT) Türkçedeki
psikometrik özelliklerini değerlendirmektir.
Yöntem: Çalışma verisini Ege Üniversitesi Psikoloji ve Sosyoloji
Bölümleri’nde eğitim gören üniversite öğrencileri ile İzmir’de çeşitli
kamu kuruluşları ve özel kurumlarda tam ve yarı zamanlı olarak çalışan
katılımcılar oluşturmaktadır. Ölçekte kullanılacak anlamsız kelimeleri
belirlemek amacıyla 57 üniversite öğrencisinden oluşan örneklemle
bir ön çalışma yapılmış, daha sonra anket formu 569’u öğrenci 369’u
çalışan olmak üzere toplamda 938 kişiye ulaştırılmıştır. Test tekrar test
değerlendirmesi amacıyla 46 katılımcıya bir hafta aralıkla, 55 katılımcıya
ise dört hafta aralıkla tekrar ulaşılmıştır.
Bulgular: Temel bileşenler analizi ÖDT’nin iki faktörlü bir yapıda
olduğunu açıkça göstermiş, ölçeğin iç tutarlılık katsayısı Örtük Pozitif
Duygulanım (ÖPD) için 0,92; Örtük Negatif Duygulanım (ÖND) için
0,85 olarak hesaplanmıştır. Bir hafta ve dört hafta aralıklı test tekrar
test korelasyonlarının ise 0,51 ile 0,75 aralığında değiştiği gözlenmiştir.
ÖDT’nin yapı geçerliğini sınamak için kullanılan değişkenlerle
ilişkisinin de beklentilerle büyük ölçüde uyumlu olduğu görülmüştür.
Öğrenci ve çalışan örneklemlerinin karşılaştırıldığı ölçüm değişimsizliği
analizi ÖDT’nin bu iki örneklem için tam ölçüm değişimsizliği
gösterdiğini işaret etmiştir.
Sonuç: Çalışma kapsamında uygulanan güvenirlik, geçerlik ve
ölçüm değişimsizliği analizlerinin sonuçları ÖDT Türkçe formunun,
katılımcıların örtük duygulanım düzeylerinin değerlendirilmesinde
güvenilir ve geçerli bir ölçüm yöntemi olarak kullanılabileceğini
göstermiştir.
Psychometric Evaluation of the Implicit Positive and Negative Affect Test in Turkish Samples
Objective: Implicit affect is a concept distinct from explicit affect as it
describes the affect processed by the individual at a preconscious level.
The aim of this research is to evaluate the psychometric properties
of the Turkish form of the Implicit Positive and Negative Affect Test
(IPANAT-TR), originally developed by Quirin et al. (2009a) to measure
affect indirectly.
Method: The study data comprised of psychology and sociology
students from Ege University, and full-time and part-time employees
from public and private organizations in Izmir. A pilot study was carried
out with a group of 57 undergraduate students in order to select the
artificial words to be used in the scale. Subsequently the scale was sent to
a total of 938 participants, comprising 569 students and 369 employees.
Test-retest reliability was assessed with 46 participants after a one-week
interval and with 55 participants after a four-week interval.
Results: The principal components analysis showed a clear twofactor structure for the IPANAT-TR. The internal consistency scores
were 0.92 for Implicit Positive Affect (IPA) and 0.85 for Implicit
Negative Affect (INA). The one-week and four-week interval test
retest reliability estimates varied between 0.51 and 0.75. The construct
validity assessments showed that the expected relationships between the
IPANAT-TR and tested constructs were mostly confirmed. The results
of measurement invariance analysis showed that the IPANAT-TR has
full measurement invariance across employee and student samples.
Conclusion: The results of the reliability, validity and measurement
invariance analyses carried out in the current study demonstrated that
the IPANAT-TR is a reliable and valid measurement instrument to
assess implicit affect.