Nesne Psikoloji Dergisi; 2021;9(19):83-98
Yalnızlıkla İlişkili Değişkenler: Şema Alanları, Bağlanma ve Aşka İlişkin Tutumlar
BA Cevheroğlu, G Say
Erzurum Teknik Üniversitei, Erzurum
Bu çalışmada, yalnızlık düzeyi düşük ve yüksek olan katılımcıların şema alanları, romantik ilişkilerde bağlanma stilleri ve aşka ilişkin tutumları açısından farklılaşıp farklılaşmadıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca yalnızlık ve şema alanları arasındaki ilişkide yetişkin bağlanma stilleri ile aşka ilişkin tutumların aracı rolünün belirlenmesi çalışmanın diğer amacını oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini 17-51 yaş aralığında yer alan 231 (160 kadın, 71 erkek) katılımcı oluşturmaktadır. Ölçüm araçları olarak, UCLA Yalnızlık Ölçeği, Young Şema Ölçeği Kısa Form 3, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II ve Aşka İlişkin Tutumlar Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler t-testi, korelasyon analizi ve çoklu aracılı model testi (Bootstrap) ile değerlendirilmiştir. Çalışma sonucuna göre yalnızlık düzeyi düşük ve yüksek olan katılımcıların ayrılma ve reddedilme, zedelenmiş özerklik, başkaları yönelimlilik ve aşırı tetikte olma şema alanları ile, yetişkin bağlanma stilleri (kaygılı, kaçınmacı) ve tutkulu aşk, oyun gibi aşk ve sahiplenici aşk puanları açısından anlamlı olarak farklılaştıkları görülmüştür. Çalışmada başkaları yönelimlilik şema alanı ile yalnızlık arasındaki ilişkide kaygılı bağlanmanın “tam aracılık” etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Başkaları yönelimlilik şema alanından yüksek puan alan bireylerin, sahiplenici aşk tutumlarının ve kaygılı bağlanma puanlarının yüksek olduğu ve bu durumun da bireylerin yalnızlık düzeylerini arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular toplumda yaygın olarak görülen ve bireylerin hayatlarında sorun yaratan yalnızlıkla ilişkili olabilecek değişkenlerin anlaşılması açısından önemlidir.
Variables Associated with Loneliness: Schema Domains, Attachment and Love Attitudes
The aim of the present study is to examine whether the participants with low and high level of loneliness differ in terms of schema domains, adult attachment styles and love attitudes. Examining the mediator role of adult attachment styles and love attitudes between schema domains and loneliness is another aim of the study. The sample of this study consists of 231 participants (160 female, 71 male) between the ages of 17-51. The participants were given Demographic Information Form, along with UCLA Loneliness Scale, Young Schema Questionnaire Short Form, Experiences in Close Relationships Scale and Love Attitudes Scale. The obtained data were evaluated by t- test, Pearson correlation analysis and model test (Bootstrap). According to the results, participants with low and high level of loneliness differed significantly in terms of schema domains (disconection and rejection, impaired autonomy and performance, other directedness and overvigiliance and inhibition), adult attachment styles (anxious and avodiance) and love attitudes (Eros, Ludus and Mania). In model test results of the analysis, anxious attachment style mediates the relationship between other directedness schema domain and loneliness. It was concluded that individuals who have high scores in the other directedness schema domain have high Mania love attitudes and anxious attachment scores, and this situation increased the loneliness of the individuals. The findings are important in understanding the variables that may be associated with loneliness, which is common in society and creates problems in individuals' lives.