Türk Uyku Tıbbı Dergisi; 2020;7(3):201-206
Sağlık Çalışanlarında Psikososyal Risklerin Uyku Bozukluğu ile İlişkisi
C Şahan, MB Tur, Y Demiral
Hacettepe Üniversitesi, Ankara,
Amaç: Psikososyal risklerin uyku ile ilgili sorunlara neden olduğu ve
hastalıklarla ilişkisinde önemli mediyatörlerden birisinin uyku kalitesi
olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı sağlık çalışanlarında
psikososyal risklerin uyku bozukluğu ile ilişkisini değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel bir araştırmadır. Araştırma, Ağustos 2014
ve Kasım 2015 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde yapılmıştır.
Araştırmanın evreni üniversite hastanesindeki tüm sağlık çalışanlarıdır
(1664 kişi) ve hastanenin birimlerinden 14’ü küme örnekleme yöntemi
kullanılarak seçilmiş, bu birimlerde çalışan toplam 390 kişiye ulaşılması
hedeflenmiştir. Çalışma sonucunda 226 sağlık çalışanına ulaşılmış
(%58) ve yüz yüze görüşme yöntemiyle anket uygulanmıştır. Uykululuk
durumu Epworth ölçeği, psikososyal riskler İsveç İş Yükü-Kontrol-Destek
ölçeği ile ölçülmüştür.
Bulgular: Katılımcıların %30,1’inde uykululuk saptanırken, %23,5’inin
ise yüksek stresli işlerde çalıştığı ve %46,0’sının sosyal desteğinin düşük
olduğu gözlenmiştir. İş kontrolü ile uykululuk durumu arasında anlamlı
ilişki saptanmazken (p>0.05), iş yükünün yüksek ve sosyal desteğin düşük
olması uykuluk varlığıyla anlamlı olarak ilişkili bulunmuştur(p<0.05). Yaş
ve cinsiyete göre düzeltildiğinde iş stresinin artması uykululuk riskini
3.78(%95 GA:1.25-11.43) kat artırmaktadır. Yaş, cinsiyet ve sosyal
desteğe göre düzeltildiğinde ise iş stresinin uykululuk durumu birlikte
görülme riski arasındaki ilişki anlamlı değildir[2.83(%95 GA:0.88-9.09)].
Sonuç: Çalışmamızda diğer çalışmalarla uyumlu olarak iş yükünün
fazla ve iş kontrolünün düşük olduğu iş stresi durumlarında uyku
bozukluğunun daha sık görüldüğü ve sosyal desteğin etkisiyle bu ilişkinin
ortadan kalktığı gözlenmiştir.
The Relationship Between Psychosocial Risks and Sleep Disorders in Health CareWorkers
Objective: It is thought that psychosocial risks cause sleep problems,
and sleep quality is one of the important mediators in the relationship
with diseases. The aim of this study was to evaluate the relationship
between psychosocial risks and sleep disorders in health care workers.
Materials and Methods: This is a cross-sectional study. The study
was conducted in a university hospital between August 2014 and
November 2015. The study population included all health workers in
the university hospital (1664 people). Fourteen departments of the
hospital were selected using the cluster sampling method. The aim was
to reach 390 workers in all. As a result of this study, 226 health care
workers were reached (58%) and a questionnaire was applied by faceto-face interviews. Sleepiness was measured with the Epworth scale and
psychosocial risks were measured with the Swedish Workload-ControlSupport scale.
Results: It was observed that while 30.1% of the participants had
sleepiness, 23.5% worked in high-stress jobs and 46.0% had low social
support. While there was no significant relationship between job control
and sleepiness (p>0.05), high workload and low social support were
significantly associated with sleepiness (p<0.05). When adjusted for age
and sex, increased work stress increases sleepiness risk by 3.78 (95%
CI: 1.25 11.43) fold. When adjusted for age, sex and social support,
the relationship between work stress and sleepiness was not significant
(2.83 [95% CI: 0.88 9.09]).
Conclusion: In our study, it was observed that sleep disturbance
occurred more frequently in cases of work stress and work control with
low work control and this relationship disappeared due to the effect of
social support.