Klinik Psikoloji Dergisi; 2020;4(1):63-72
Çocukluk çağı travmaları ve bağlanma boyutları klinik olmayan örneklemdeki psikotik benzeri yaşantıları yordayabilir mi?
F Ustamehmetoğlu, O Mortan Sevi
Bahçeşehir Üniversitesi,İstanbul
Psikoz benzeri yaşantılar toplumun sağlıklı kesiminde oldukça yaygındır ve klinik olarak tanı alınmadan da görülebilmektedir. Birçok araştırma psikotik benzeri yaşantıların çocukluk çağı travması veya bağlanma boyutları ile olan ilişkisini vurgulamıştır. Bu araştırmanın amacı çocukluk çağı travmasının beş alt boyutu (duygusal istismar, fiziksel istismar, cinsel istismar, duygusal ihmal ve fiziksel ihmal) ve bağlanmanın iki boyutu (benlik ve başkaları modeli) ile psikotik benzeri yaşantılarının üç alt boyutu (pozitif, negatif ve depresif) arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Ölçme araçları olarak Toplumda Psişik Yaşantılar Ölçeği, Çocukluk Çağı Ruhsal Travma Ölçeği ve İlişkiler Ölçeği kullanılmıştır. Çocukluk çağı travmasının ve bağlanma boyutlarının psikotik benzeri yaşantıları anlamlı şekilde yordayabileceği varsayılmıştır. Örneklem, 17-65 yaş arasında toplam 412 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmanın sonuçları çocukluk travma puanları yüksek olan ve bağlanma boyutlarında (benlik ve başkaları modeli) düşük puan alan bireylerin psikotik benzeri yaşantı puanlarının yüksek olduğunu işaret etmektedir. Ayrıca yüksek duygusal istismar puanları ile bağlanma boyutlarında (benlik ve başkaları modeli) alınan düşük puanlar yüksek psikotik benzeri yaşantı puanlarını açıklayabilmektedir. Bulunan sonuçlar, önceki araştırmalar ışığında tartışılmış ve gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.
Do childhood trauma and attachment dimensions predict psychotic-like experiences in a non-clinical sample?
Psychotic-like experiences (PLEs) are very common in the healthy population of society and can be seen without being clinically diagnosed. Many studies have emphasized the relationship between PLEs and childhood trauma or attachment dimensions. The purpose of this study was examining the relationship between five sub-dimensions of childhood trauma (emotional abuse, physical abuse, sexual abuse, emotional neglect, and physical neglect), two dimensions of attachment (model of self and others), and three sub-dimensions of PLEs (positive, negative, and depressive). The Community Assessment of Psychic Experiences (CAPE), Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), and Relationship Questionnaire (RQ) were used as assessment tools. It was assumed that early childhood traumas and attachment dimensions would significantly predict PLEs. The sample was compromised of 412 participants between the ages of 17-65. The results of the study indicated that individuals who had high score on childhood trauma and low score on attachment dimensions (model of self and others) had high score on PLEs. Besides, high scores on emotional abuse and low scores on attachment dimensions (model of self and others) may explain high scores on psychotic-like experiences. The results were discussed in the light of previous research and future directions were proposed for subsequent studies.