Humanistic Perspective; 2020;2(2):191-211
Ergenlerin Aleksitimi Düzeylerinin Yordayıcıları Olarak Belirsizliğe Tahammülsüzlük ve Akılcı Olmayan İnançlar
K Uzun, MS Akın, O Gönültaş
Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur
Bu araştırmanın amacı, ergenlerin aleksitimi düzeylerinin belirsizliğe tahammülsüzlük ve akılcı olmayan inançlar
tarafından ne derecede yordandığının belirlemesidir. Araştırmanın çalışma grubu, 2019-2020 eğitim ve öğretim
yılında, Muğla ilinin Bodrum ilçesindeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 626 öğrenciden oluşmaktadır.
Çalışma grubunun yaş ortalaması 15.12’dir. Araştırmada veri toplama araçları olarak: Araştırmacılar tarafından
geliştirilen kişisel bilgi formu; Güleç ve diğerleri (2009) tarafından Türk kültürüne uyarlanan Toronto Aleksitimi
Ölçeği (TAÖ-20); Sarıçam, Erguvan, Akın ve Akça (2014) tarafından Türk kültürüne uyarlanan Belirsizliğe
Tahammülsüzlük Ölçeği (BTÖ-12) ve Türküm, Balkaya ve Balkaya (2005) tarafından lise öğrencilerine uyarlanan
Akılcı Olmayan İnanç Ölçeği-Ergen Formu (AOİÖ-EF) kullanılmıştır. Verilerin analizinde, değişkenlerin arasındaki
ilişkinin saptanması için pearson korelasyon katsayısı analizi ile hiyerarşik çoklu doğrusal regresyon analizi
ve farklılıkların tespitine ilişkin analiz için ise ilişkisiz örneklemler t-testi ile tek yönlü varyans analizi (ANOVA)
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ergenlerin, aleksitimi düzeylerinin belirsizliğe tahammülsüzlük ve akılcı
olmayan inançlar tarafından pozitif yönde anlamlı şekilde yordandığı bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca ergenlerin
aleksitimi düzeylerinin, akademik ortalama, algılanan sosyoekonomik düzey ve aile yapısına göre anlamlı olarak
farklılaştığı; ancak cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermediği tespit edilmiştir.
Elde edilen bulgular ilgili alan yazın ışığında tartışılmış ve gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Intolerance of Uncertainty and Irrational Beliefs as Predictors of Alexithymia Levels of Adolescents
The purpose of this research is to determine to what extent the alexithymia levels of adolescents are predicted by
intolerance of uncertainty and irrational beliefs. The study group of the research consists of 626 students studying
in secondary education institutions in Bodrum district of Mugla province in 2019-2020 academic year. The mean age
of the study group is 15.12. Personal information form developed by the researchers, the Toronto Alexithymia Scale
(TAS-20) adapted to Turkish by Güleç ve digerleri (2009), the Uncertainty Intolerance Scale (UIS-12) adapted to
Turkish by Sariçam, Erguvan, Akin ve Akça (2014), and Irrational Belief Scale-Adolescent Form (IBS-AF) adapted to
high school students by Türküm, Balkaya and Balkaya (2005) were used as data collection tools in the research. In the
analysis of the data, pearson correlation coefficient analysis and hierarchical multiple linear regression analysis were
used to determine the relationship between the variables, and unilateral variance analysis (ANOVA) with unrelated
samples t-test for analysis of the differences. In the conclusion of the research it was found that the alexithymia levels
of adolescents was significantly predicted in a positive way by the intolerance of uncertainty and irrational beliefs. In
addition, the adolescents' alexithymia levels differ significantly according to academic average, perceived socio-economic
level and family structure; however, it was determined that there was no significant difference in gender and grade
level. The findings were discussed in the light of the relevant literature and suggestions for future research were made.