Doğa olayları sonucunda ya da insan eliyle ortaya çıkan çeşitli travmatik olayların ardından, olaya doğrudan maruz kalan kişi ve topluluklara yönelik yardım çalışmalarında yer alan yardım çalışanlarında, travmaya bağlı stres tepkileri ortaya çıkabilmektedir. Konuyla ilgili çalışmalarda, yardım çalışmalarında yer alan meslek gruplarında görülen stres tepkileri üstlenilmiş ya da dolaylı travma, merhamet yorgunluğu, tükenmişlik, ikincil travmatik stres gibi farklı isimlerle ele alınmaktadır. İkincil travmatik stres, bir başkasının yaşadığı travmatik olayı bilmenin, bu olaydan haberdar olmanın sonucu olarak ortaya çıkan duygu ve davranışlar olarak tanımlanmış ve travmaya maruz kalanlara yardım etme ya da yardım etme isteğinden kaynaklanan stres tepkisi olarak ifade edilmiştir. İkincil travmatik stres belirtilerinin ciddiyeti ve yaygınlığı göz önünde bulundurulduğunda, yardım çalışanlarına dolaylı maruz kalmanın etkileriyle başa çıkmalarına yardım edecek yolların uygulamaya konmasının önemi açıkça görülmektedir. Genel hatlarıyla, yardım çalışmasının kişisel yaşam, sağlık, aile ve iş alanlarında ortaya çıkarabileceği etkiler, bunlarla başa çıkma yolları ve yardım çalışanı olmaya ilişkin motivasyon unsurları gibi konulara odaklanan “yardım edene yardım” ya da “çalışana destek” uygulamaları, olağan dışı durumların gündelik yaşamın bir parçası haline gelmeye başladığı günümüzde giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bu yazıda, yardım çalışanlarında görülen ikincil travmatik stresin özellikleri ve ortaya çıkış nedenlerine ilişkin bir kuramsal artalan ve literatür bilgisi aktarılmakta ve ardından sığınmacı ve göçmenlere yönelik hizmet veren bir sivil toplum örgütünde görev yapan yardım çalışanlarıyla yürütülmüş olan ikincil travmayla başa çıkmaya yönelik bir destekleyici müdahale çalışması sunulmaktadır.

Traumatic stress reactions can occur in humanitarian relief workers involved in helping people and communities who are directly exposed to natural disasters or human-caused traumatic incidents. In the related literature, various terms such as indirect or vicarious trauma, compassion fatigue, burnout and secondary traumatic stress, have been used to refer the stress reactions seen in the helping professions. Secondary traumatic stress is defined as the emotional and behavioral consequences of knowing about or hearing a traumatic event experienced by someone else; and it results from helping or willingness to help those who are traumatized. Given the seriousness and the prevalence of secondary traumatic stress symptoms, the importance of putting into practice the ways of supporting humanitarian workers to cope with the effects of indirect exposure becomes clearer. In general, “helping the helpers” or “worker support” practices, focusing on issues such as the effects that the helping work can bring about in personal and family life, health and, ways to cope with those negative effects; and the motivating aspects of relief work, become more and more important nowadays. In the current article, a theoretical background and literature on the characteristics of secondary traumatic stress in humanitarian workers are presented, followed by the presentation of a supportive intervention program conducted to target secondary trauma in humanitarian workers in a non-governmental organization serving asylum seekers and migrants.