Addicta: The Turkish Journal on Addictions; 2020;7(2):122-128
Bilgisayar Oyunu Bağımlılığı ile Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Arasındaki İlişkiler - Ampirik Bir Çalışma
ŞS Başgül, B Bekar, MG Luş
Hasan Kalyoncu University , Gaziantep, Turkey
Giriş
Günden güne gelişmekte olan teknolojiyle birlikte bilgisayarlar ve bilgisayar oyunları özellikle çocuk ve ergenler başta olmak üzere
insanların hayatında önemli bir yere sahip olmaya başlamıştır. Bilgisayar oyunlarının olumlu etkileri olmasının yanı sıra, bazı oyuncuların bilgisayar oyunları yüzünden problemler yaşadığı bildirilmektedir. Bilgisayar oyunu oynarken geçirilen zaman gittikçe artmakta,
hatta oyun oynamak için uyumak, yemek yemek, işe veya okula gitmek ihmal edilmektedir DSM-V’te bilgisayar oyun bağımlılığı tanı
kriterleri henüz yer almamaktadır. ancak ileri düzeyde çalışmalar yapılması gerektiği belirtilmiştir. Araştırmacılar bilgisayar oyun
bağımlılığı düzeylerini ölçmek amacıyla çeşitli ölçekler geliştirmişlerdir. Bilgisayar oyun bağımlılığının sebepleri incelendiğinde, nörobiyolojik temellerini oluşturan ve eylemlerin sonuçlarını yeterince düşünmeden hareket etmekle tanımlanan dürtüsellik, benzer şekilde
kumar ve madde bağımlılıklarının da temellerini oluşturmaktadır.
Bu benzerliklerden yola çıkılarak, kumar ve madde bağımlılığı risk faktörlerinin bilgisayar oyun bağımlılığı için de risk oluşturabileceği düşünülmüştür. Konuyla ilgili çalışmalar incelendiğinde, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun bağımlılıklar açısından
bir risk faktörü olduğu görülmektedir. Bilgisayar oyunlarının popülerleşmesi ve bağımlılık yapabilmesi, tüm toplumu ilgilendiren bir
sağlık problemi haline gelmiştir ve bu konuyu aydınlatacak araştırmalara olan ihtiyaç artmıştır.
Bu çalışmanın amacı, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklar ile sağlıklı çocuklar arasında video oyunu
bağımlılığı düzeylerini ve bilgisayar oyunu oynama alışkanlığını karşılaştırmaktır.
Yöntem
Çalışma grubu 10 ila 13 yaşları arasında DEHB tanısı alan ve İstanbul ilindeki psikiyatri kliniğine başvuran 100 çocuktan oluşmaktadır. Kontrol grubu psikiyatrik tanısı olmayan 10-13 yaş arası 100 sağlıklı çocuktan oluşmuş ve sosyodemografik özellikler açısından
çalışma grubuyla eşleştirilmiştir Katılımcılara Kişisel Bilgi Anketi ve Çocuklar İçin Bilgisayar Oyunu Bağımlılığı Ölçeği (ÇBOBÖ)
uygulanmıştır.
Bulgular
DEHB olan çocuklar, sağlıklı çocuklara göre önemli ölçüde daha yüksek video oyunu bağımlılığına sahiptir. Aksiyon, atıcı ve yarış
oyunları oynayan çocuklarda video oyunu bağımlılığı düzeyleri, onları oynamayanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, çevrimiçi oyun oynamanın video oyunu bağımlılığı düzeyi üzerinde önemli bir etkisi olduğu bulunmuştur.
Tartışma
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, çocukluk çağından başlayıp erişkinliğe kadar devam ettiği bilinmekte olan nörogelişimsel bir bozukluktur. Tedavi edilmediğinde alkol/madde bağımlılığı ve davranışsal bağımlılıklar açısından bir risk faktörü oluşturmaktadır. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, karşımıza çıkan değişikliklerden biri de oyun alanında olmaktadır. Bilgisayar oyunları
özellikle çocuk ve ergenlerin gündelik yaşamının bir parçası haline gelmeye başlamıştır. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun bağımlılıklar açısından bir risk faktörü olduğu bilgisinden hareketle, DEHB tanısı alan çocukların bilgisayar oyun bağımlılığı
düzeylerini belirlemek ve müdahale etmek, sağlıklı gençlerin yetişmesi açısından önem taşımaktadır. Yapılan literatür taramalarında
bu konuda yurtdışında yapılan çalışmalara rastlanmaktayken, ülkemizde yeterli sayıda çalışmaya rastlanmadığı için bu çalışmanın
mevcut boşluğu dolduracağı ve gelecek araştırmalara ışık tutacağı düşünülmektedir. Bilgisayar oyun bağımlılığı alanındaki çalışmaların çoğunlukla ergenler ve yetişkinlerle yürütüldüğü görülmektedir. Bu sebeple çocuklar ile yürütülen bu çalışmanın literatüre katkı
sağlayacağı düşünülmektedir.
Associations between Computer Game Addiction and Attention Deficit and Hyperactivity Disorder - An Emprical Study
The aim of this study is to compare the video game addiction levels and habit of playing computer games between children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and healthy children. The study group consisted of 100 children aged between 10 and 13 years who were diagnosed with ADHD and who applied to the psychiatry clinic in the province of Istanbul. The control group consisted of 100 healthy children between the ages of 10 and 13 years with no psychiatric diagnoses and were matched with the study group in terms of sociodemographic characteristics. The Personal Information Questionnaire and the Computer Game Addiction Scale for Children (CGASC) were applied to the participants. Children with ADHD had significantly higher levels of video game addiction than healthy children. Video game addiction levels were found to be higher in children who play action, shooter, and racing games than those who did not play them. Furthermore, online gaming has been found to have a significant effect on the level of video game addiction.