Nesne Psikoloji Dergisi; 2019;7(15):201-213
Travma Sonrası Stres ile Prososyal Davranış Arasındaki İlişkide TravmaSonrası Büyümenin Rolü
DC Çınarbaş, F Doğan
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
Çalışmanın amacı travmatik yaşam olayları ile prososyal (olumlu sosyal) davranış eğilimi arasındaki
ilişkiyi incelemektir. Çalışmaya, travmatik yaşam olaylarına maruz kalmış 145 kişi ile travmatik
yaşam olayları yaşamamış 58 kişi katılmıştır. Travma yaşayan katılımcıların prososyal davranış
eğilimi puanları ile travma yaşamamış katılımcıların puanları t test aracılığı ile karşılaştırılmıştır.
Ayrıca, travma sonrası stres belirti puanları yaşadıkları travmanın katılımcılar üzerindeki etkisini
ölçmek amacıyla kullanılmıştır. Travma sonrası büyümenin travma sonrası stres ile prososyal
davranış eğilimi arasındaki ilişkideki aracı rolü, bootstrap yöntemi kullanılarak çoklu aracı değişken
analizi ile incelenmiştir. Sonuçlara göre, travma yaşamış kişiler daha çok prososyal davranış eğilimi
göstermektedir. Bu sonuca ek olarak; travma sonrası büyümenin, travma sonrası stres ile prososyal
davranış eğilimi arasındaki ilişkide tam aracı rol oynadığı bulunmuştur. Ayrıca, travma sonrası
büyümenin dolaylı etkisinin katılımcıların eş duyum puanları kontrol edildikten sonra da devam ettiği
gözlemlenmiştir. Çalışma bulgularının sosyal ve klinik açıdan önemli olası etkileri mevcuttur.
The Role of Posttraumatic Growth in the Relationship Between Posttraumatic Stress andProsocial Behavior
The aim of the present study was to assess the relation between trauma exposure and prosocial
behavior tendencies. One hundred and forty five individuals with trauma history and 58 individuals
without any trauma exposure participated in the study. Prosocial behavior tendency mean scores of
trauma and non-trauma groups were compared via t-test analysis. Moreover, posttraumatic stress
symptom scores were used to measure the ongoing effect of trauma exposure on the participants. In
order to investigate the mediating role of posttraumatic growth in the relationship between
posttraumatic stress symptoms and prosocial behavior tendencies, mediation analysis via Bootstrap
sampling method was employed. Results indicated that individuals with trauma history showed more
prosocial behavior tendencies than individuals without any trauma exposure. In addition,
posttraumatic growth had an indirect effect on the relationship between posttraumatic stress
symptoms and prosocial behavior tendencies. Also, this indirect effect of posttraumatic growth was
sustained even when participant’s empathic tendency scores were controlled. Study findings provide
important social and clinical implications.