Nesne Psikoloji Dergisi; 2019;7(14):34-51
Madde Kullanım Bozukluğu Olan Genç Yetişkinlerin Algıladıkları AileOrtamı: Karşılaştırmalı Bir Çalışma
S Bircan, G Erden, M Vatansever
Ankara Üniversitesi, Ankara
Bu çalışmanın amacı madde kullanım bozukluğu olan ve olmayan genç yetişkinleri benlik saygıları ve yetiştikleri
aile ortamları açısından karşılaştırmaktır. Anne ve babadan algılanan kabul-ret ve çocuk yetiştirme stilleri
açısından ayırt edici faktörlerin neler olduğunun bulunması amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, Ankara Alkol
ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezi (AMATEM) Kliniğinde yatarak ve ayakta tedavi gören, yaşları
15-25 arasında değişen (Ort. = 20.9) 140 (129'u erkek, 11'i kadın) madde kullanım bozukluğu olan genç yetişkin ve
demografik özellikler açısından eşleştirilmiş 146 (140'ı erkek, 6'sı kadın) madde kullanım bozukluğu olmayan
katılımcılardan oluşmaktadır. Araştırma verileri, demografik bilgileri içeren Kişisel Bilgi Formu, Rosenberg
Benlik Saygısı Ölçeği, Ebeveyn Kabul-Red/Kontrol Ölçeği (EKRÖ/K) ve Çocuk Yetiştirme Stilleri Ölçeği
(ÇYSÖ) ile toplanmıştır. Madde kullanım bozukluğu olan katılımcıların karşılaştırma grubuna göre, hem
annelerinden hem de babalarından anlamlı olarak daha fazla ret, daha fazla kontrol; daha az kabul/ilgi ve daha
fazla sıkı denetim/kontrol algıladıkları bulunmuştur. Gruplar benlik saygısı açısından karşılaştırıldığında, madde
kullanım bozukluğu olan katılımcıların benlik saygısı puanlarının karşılaştırma grubundan daha düşük olduğu
bulunmuştur. Çocuk yetiştirme stilleri açısından gruplar karşılaştırıldığında, madde kullanım bozukluğu olan genç
yetişkinlerin ebeveynlerinin her ikisini de otoriter olarak algıladıkları görülmüştür. Ebeveyn kabul-reddinin, çocuk
yetiştirme stillerinin, aile ortamının ve benlik saygısının genç yetişkinlerdeki madde kullanım bozukluğunda
önemli faktörler olduğu görülmüştür
Perceived Family Environment by Young Adults with Drug Use Disorders: A Comparative Study
The aim of this study is to compare young adults with and without substance use disorders in terms of their self
esteem and family environment. It is aimed to find out what the distinguishing factors are in terms of the perceived
parental acceptance-rejection and parenting styles from mother and father. The sample of the study included 140
young adults (129 male, 11 female) aged between 15 and 25 years (Mean = 20.9) who were admitted to Ankara
Alcohol and Substance Dependency Treatment and Training Center Clinic (AMATEM), and 146 (140 male, 6
female) young adults without substance use disorders matched in terms of demographic variables. The data were
collected with the Personal Information Form containing demographic information, the Rosenberg Self-Esteem
Scale (RSS), the Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (PARQ) and the Parenting Style Inventory (PSI).
According to the results, participants with substance use disorders perceived significantly more maternal and
paternal rejection, control, strictness/ supervision and less acceptance/involvement than the comparison group.
Young adults with substance use disorder had lower self-esteem scores than participants without substance use
disorders. Comparing groups in terms of parenting styles, participants with substance use disorders perceived both
parents as authoritarian. Parental acceptance-rejection, parenting style, family environment and self-esteem have
been found to be important factors in young adults substance use disorder.