Bili?sel Davrany?çy Psikoterapi ve Ara?tyrmalar Dergisi; 2018;7(3):120-126
Ötimik Dönemdeki Bipolar I Bozukluk Hastalarında Psikolojik Dayanıklılık ve İlişkili Faktörler
E Uygun, A Köseoğlu, S Küçükgöncü, ŞN Erkoç
Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul
Bipolar I bozukluk, depresyon ataklarının da görülebildiği fakat mani dönemleri ile karakterize
bipolar bozukluk alt tipidir ve bozukluğun etiyolojik etmenleri arasında biyolojik olduğu kadar
ruhsal ve sosyal faktörler de bulunmaktadır. Bu durum psikolojik dayanıklılığa dikkati çekmiş ve
hastalığa dair koruyucu faktörlerin güçlendirilmesi açısından üzerinde çalışılan bir konu haline
gelmesini sağlamıştır. Psikolojik dayanıklılık, kişinin stresle baş edebilmesi ve stres yaratan olaylar
karşısında gösterdiği toparlayabilme yeteneğini ifade eden bir olgudur. Bu çalışmada psikolojik
dayanıklılık ile ilişkili olabilecek ruhsal, sosyal ve yaşam tarzı ile ilgili faktörlerin incelenmesi
amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi (BRSHH)
ayaktan tedavi ünitesinde bipolar I bozukluk tanısı ile izlenen hastalardan oluşmaktadır. Hastaların
18–69 yaş aralığında olması, okuma-yazma biliyor olması ve hastalığının ötimik dönemde olması
ön koşullar olarak belirtilmiştir. Çalışmada ölçek olarak ‘Kişisel Bilgi Formu’ ve ‘Yetişkinler İçin
Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği’ kullanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, araştırmaya katılan kişilerin
%67,4’ünün kadın olduğu ve yaş ortalamasının 37,7 olduğu saptanmıştır. Daha önce intihar
girişiminde bulunmuş olma ve psikolojik dayanıklılık arasında anlamlı bir ilişki saptanmıştır (t=-2,4
ve p=0,02). Fiziksel olarak etkin olmak ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişki incelendiğinde
ise uyku dışında etkin olmadan geçirilen süre (r=-0,35 ve p=0,02) ve uyku süresinin dokuz saatten
daha fazla olması ile (r=-0,35 ve p=0,021) psikolojik dayanıklılık arasında anlamlı ve negatif yönde
bir ilişki olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak psikolojik dayanıklılık, çeşitli faktörlerle arttırılabilecek
koruyucu bir faktördür ve hem hastalık şiddetini hafifletici hem de hastalık başlamasını önleyen veya
geciktiren bir faktör olarak işlev görmesi psikiyatrik hastalıklar açısından öneminin bir göstergesidir.
Psychologic Resilience and Related Factors in the Euthymic Bipolar Patients
Bipolar I disorder is characterized by ‘full blown’ manic episodes, and is not only affected by
biological factors but also by psychological and cultural factors. This fact attracted the attention onto
the psychological resilience, which is the ability of dealing with stressful life-events and overcoming
the traumatic experiences. The object of this study was to examine social, clinical and physical
factors that could enhance the psychological resilience. The subjects of the study were between
the ages of 18 and 69, literate and in the phase of euthymic mood. In the study, the 67.4% of
the subjects were women and the average age was 37.7. The scales were ‘Personal Information
Form’ and ‘Psychological Resilience Scale for Adults’. It was found that there was a meaningful
relationship between attempting to suicide and psychological resilience (p=0.02 and t=-2.4). When
the relationship between being physically active and psychological resilience was examined, it was
found that there was a meaningful and a negative correlation between psychological resilience and
having a sedentary life style (p=0.02 and r=-0.35), and between psychological resilience and the time
spent in sleep (p=0.021 and r=-0.35). As a result, resilience is a factor that can be enhanced with
different factors and it takes roles both in the process of the disorder to smoothen the course of the
disorder and before the symptoms of the disorder appears.