Nesne Psikoloji Dergisi; 2018;6(13):367-406
Sigara Kullanımı, Nöropsikolojik Performans ve Kişilik Özellikleri
SŞ Bal, AA Dinn, WM Dinn
İstanbul Üniversitesi, İstanbul
Bu çalışmanın amacı, sigara kullanımını kişilik özellikleri ve nöropsikolojik test
performansı açısından incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, sigara içen (n=28), sigarayı
bırakmış (n=18) ve hayatı boyunca hiç sigara içmemiş (n=43) üniversite öğrencilerine, çeşitli
klinik ve kişilik testleri ile kapsamlı bir nöropsikolojik test bataryası uygulanmıştır. Kişilik
özellikleri ve/veya bozuklukları açısından elde edilen sonuçlar, sigara içenlerin, içmeyenler ve
bırakanlara göre; yenilik arayışı, heyecan ve deneyim arama, maceraperestlik ve disinhibisyon
gibi kişilik boyutlarında daha yüksek puan aldıklarını bununla birlikte obsesif-kompulsif ve
kaçıngan kişilik bozukluğunu ölçen testlerde daha düşük puan aldıklarını göstermiştir.
Nöropsikolojik test performansı açısından ise, dorsalateral prefrontal korteks disfonksiyonuna
duyarlı olan nöropsikolojik testlerde sigara içenler, içmeyenler ve bırakanlar kadar iyi
performans sergilerken, kural ihlali gibi orbitofrontal korteks disfonksiyonu ve inhibisyon
kontrolüne duyarlı olan nöropsikolojik testlerde ise sigara içenlerin, içmeyen ve bırakanlara
göre daha kötü performans sergilediği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, orbitofrontal
korteksin sigara kullanımında kritik bir rol oynadığına işaret etmektedir.
Cigarette Smoking, Neuropsychological Performance and Personality Traits
The aim of this research is to examine the use of cigarette smoking in terms of
personality traits and neuropsychological test performance. Various clinical and personality
tests, and also a comprehensive neuropsychological test battery were administered to currentsmokers (n=28), former smokers (n=18) and never-smokers (n=43). Findings following
clinical and personality testing indicated that current-smokers had higher scores in novelty
and sensation seeking, venturesomeness and disinhibition but had lower scores in obsessivecompulsive and avoidant personality disorder than never-smokers and former smokers. For
neuropsychological performance; although the current-smokers’ performance was as good as
never-smokers and former smokers on the neuropsychological tests which are sensitive to the
dorsolateral prefrontal cortex dysfunction, in comparison to the never-smokers and former
smokers, they performed rather poorly on the neuropsychological tests that are sensitive to
inhibitory control and the orbitofrontal cortex dysfunction, such as rule breaking. The results
pointed out that the orbitofrontal cortex plays a critical role in cigarette smoking.