Nesne Psikoloji Dergisi; 2018;6(12):68-81
Zamir Kullanımının Erkek ve Kadınlarda Bireycilik ve Toplulukçuluğa Etkisi
S Alper, E Kunter, İ Uz
Başkent Üniversitesi, Ankara
Önceki çalışmalar, benlik kurgusunun dil kullanımındaki farklılıklar ile manipüle
edilebildiğini; örneğin birinci tekil şahıs zamirlerinin özerk benlik kurgusunu, birinci çoğul
şahıs zamirlerinin ise ilişkisel benlik kurgusunu hazırladığını göstermiştir. Ayrıca, dil
kullanımıyla yapılan bu tarz manipülasyonlara kadınların daha hassas olduğu tespit edilmiştir.
Bu çalışma kapsamında “ben” veya “biz” zamirlerinin kullanımıyla benlik kurgusu manipüle
edilmiş ve bu manipülasyona Türkiye örnekleminde de kadınların daha hassas olup olmadığı
araştırılmıştır. Toplam 155 üniversite öğrencisinden oluşan örneklemde, bir gruba içinde “ben”
zamirinin geçtiği, diğer gruba ise “biz” zamirinin geçtiği ifadelere ne oranda katıldıkları
sorulmuş ve sonrasında benlik kurguları ölçülmüştür. Sonuçlar kadınların erkeklere oranla daha
ilişkisel olduğunu, özerklik seviyesinde ise cinsiyet farklılığı olmadığını göstermiştir. Zamir
türü tek başına benlik kurgusunu etkilememiş, cinsiyet ve zamir türü arasında ise ilişkisel benlik
kurgusu için anlamlı bir etkileşim bulunmuştur. Buna göre, “biz” zamirinin kullanımı sadece
kadınlarda ilişkisel benlik kurgusunu arttırmıştır. Bu çalışma, Türkçe psikoloji literatüründe ilk
defa dilde zamir türünün manipüle edilmesi yoluyla benlik kurgusunun hazırlanabildiğini,
ayrıca bunun cinsiyet farklılıklarından etkilendiğini ve kadınların bu tarz manipülasyonlara
nispeten daha hassas olduğunu göstermiştir. Gelecek çalışmalar için olası çıkarımlar
tartışılmıştır.
Sex Differences in the Effect of Pronoun Type on Self Construal
Past studies showed that self-construal could be manipulated by the differences in
language use; for example, the use of first-person singular pronouns in a sentence prime
independent self-construal whereas first person plural pronouns prime interdependent selfconstrual.
In addition, it has been demonstrated that women are more sensitive to such
manipulations. In the current study, self-construal was manipulated by the use of “I” or “we”
pronouns and it was investigated whether Turkish women are also more sensitive to such
manipulations in pronoun types. The sample consisted of 155 university students. Participants
were asked to state how much they agree with statements including either “I” or “we” as a
personal pronoun. The results showed that, in general, women were more interdependent as
compared to men, but there was no sex difference with regard to independence. Pronoun type
alone did not influence self-construal, but it interacted with sex in predicting interdependent
self-construal. Accordingly, the use of “we” as a pronoun increased interdependence only
among women. The current study contributed to Turkish psychological literature by
demonstrating that self-construal can be primed by manipulating pronoun types and women are
more susceptible to such manipulations. Implications for future research were discussed.