Klinik Psikoloji Dergisi; 2018;2(2):52-64
İntihar Olasılığı Ölçeği: Gözden geçirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması
AD Batıgün, NH Şahin
Ankara Üniversitesi, Ankara
İntihar davranışları tüm dünyada yaygın bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Sorunun bu denli
yaygın olması, intihar riski taşıyan bireylerin belirlenmesini ve bu esnada kullanılacak olan yöntemleri
önemli kılmaktadır. İlgili alanyazında, bu amaçla sıklıkla kullanılan ölçeklerden birinin
İntihar Olasılığı Ölçeği (İOÖ) olduğu görülmektedir. Türkiye’de bu ölçek üzerinde iki farklı temel
çalışmanın mevcut olduğu ve bu çalışmalar sonucunda iki farklı formunun bulunduğu ve
kullanıldığı gözlenmektedir. Şahin ve Batıgün (2000), sınırlı bir örneklem ile gerçekleştirdikleri
çalışmalarını rapor haline getirmiş ancak yayınlamamıştır. Ölçeğin kullanımları esnasında, ilk
çalışmadaki faktör yapısının doğrulanamadığı gözlenmiş ve daha büyük ve farklı örneklemler ile
tekrar çalışılma ihtiyacı doğmuştur. Buradan hareketle, mevcut çalışmanın amacı, ölçeğin Şahin
ve Batıgün (2000) tarafından çalışılan formunun yapısını ve geçerlik ve güvenirlik bulgularını
gözden geçirmektir. Çalışma, 301 ve 994 kişiden oluşan iki farklı örneklem grubu üzerinde yürütülmüş,
ikinci örneklem yalnızca doğrulayıcı faktör analizi için kullanılmıştır. Yapılan açımlayıcı
ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucunda “Sosyal Destek/Benlik Algısı”, “Öfke/Dürtüsellik”,
“Umutsuzluk/Yalnızlık” ve “İntihar Düşüncesi” olmak üzere dört faktör bulunmuştur. Doğrulayıcı
faktör analizi sonuçları, model uyum indekslerinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde bulunduğunu
göstermektedir. Başka bir deyişle elde edilen yeni faktör yapısı doğrulanmıştır. Ayrıca ölçeğin
güvenirliğine ilişkin elde edilen bulgular da tatmin edici değerlerdedir
Suicide Probability Scale: Revision, validity and reliability
Suicide is a pervasive problem all around the world. Due to the pervasiveness of the problem, it is
important to develop methods to detect suicidal people. When the related literature is investigated,
Suicide Probability Scale is found to be one of the mostly used instruments. In Turkey, there
are two independently conducted adaptation studies on this scale. The latter study by Sahin and
Batigün (2000), conducted with a small sample size, was not published at that time, but put into a
report form. The other studies using the Sahin-Batigün adaptation revealed that the factor structure
found in the initial study was not confirmed, so that this created need for studying the factor
structure on larger and different samples. Consequently, the aim of the current study was to investigate
the factor structure and psychometric properties of the Suicide Probability Scale, adapted
by Sahin and Batigün. The study was conducted with two different samples; the first one included
301 and the second one included 994 participants, and the second sample was used only for confirmatory
factor analysis. The exploratory and confirmatory factor analyses revealed a four-factor
structure. The factors were named as: “Social Support/Self-Perception”, “Anger/Impulsivity”,
“Hopelessness/Loneliness”, and “Suicidal Thoughts”. The results of the confirmatory factor analysis
supported the four- factor structure with acceptable model fit indices. Other findings related
to reliability and validity showed that Suicide Probability Scale is a reliable and valid instrument
that can be used in both clinical applications and scientific researches in Turkey.