Bağımlılık Dergisi; 2005;6(2):53-59
Alkol Kullanım Bozukluklarında Kişilik Özellikleri
Y Akvardar, H Arkar, BB Akdede, S Gül, Ö Sarı, Z Tunca
Dokuz Eylül Üniv. Tıp Fak. Psikiyatri A.D.
Amaç: Alkol kullanım bozukluğu tanısı alan hastaları sağlıklı kontrol grubundan ayıran kişilik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: DSM-IV tanı ölçütlerine göre alkol kullanım bozukluğu tanısı alan hastalara (n=31) Mizaç ve Karakter Envanteri (TCI; Temperament and Character Inventory) uygulanmış, kişilik profilleri, yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilerek ruhsal bozukluğu olmayan kişilerden oluşan kontrol grubuyla (n=31) karşılaştırılmıştır.
Bulgular: Yenilik arayışı ve zarardan kaçınma alkol kullanım bozukluğu olan hastalarda daha yüksektir. Ödül bağımlılığı, sebat etme, kendini yönetme, işbirliğine yatkınlık boyutlarında alkol kullanım bozukluğu olan hastaların skorları daha düşüktür. İki grup arasındaki farklılıklar yenilik arama, zarardan kaçınma, sebat etme ve kendini yönetme boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Diskriminant fonksiyon analizinde alkol kullanım bozukluğunu en iyi ayırt eden değişken kendini yönetmedir.
Sonuç: Yüksek düzeyde yenilik arayışı dürtüsellikle ilişkilidir, özellikle bağımlılık davranışının başlamasında önemli olduğu düşünülmektedir. Zarardan kaçınma düzeyinin yüksek olması, utangaçlık, sosyal ketlenme, belirsizlikten korkmak, başkalarını endişelendirmeyecek durumlarda kötümserlik gibi kişilik özellikleriyle birliktedir. Alkolün bu olumsuz duygularda rahatlamaya neden olmasıyla yoğun kullanım sonucunda bağımlılığa giden yolu açtığı düşünülebilir. Düşük düzeyde sebat etme gösteren kişiler engellenmeyle karşılaştıklarında kolayca vazgeçme eğilimi gösterirler. Kendini yönetme düzeyinin düşük olmasının kişilik bozukluğunu gösterdiği bildirilmektedir. Alkol kullanım bozukluklarında kişilik özelliklerinin belirlenmesi farklı tedavi yaklaşımlarının uygulanması ve tedavi sonuçlarının değerlendirilmesinde yararlı olabilir.
Personality Features of Patients with Alcohol Use Disorders
: It is aimed to determine the discriminating personality characteristics of patients with alcohol use disorders compared to healthy control subjects.
Method: Cloninger's Temperament and Character Inventory (TCI) was employed to the patients with a diagnosis of alcohol use disorder meeting the DSM-IV criteria (n = 31) and their personality profiles were compared with age and gender matched non-psychiatric healthy control subjects (n = 31).
Results: Patients with alcohol use disorder were characterized by higher rates of novelty-seeking and harm avoidance. Patients scored lower on reward dependence, persistence, self-directedness, and cooperation. The differences in novelty-seeking, harm avoidance, persistence and self-directedness between patients and control group were found to be statistically significant. Self-directedness was the most important discriminative variable in the dicriminative function analysis.
Conclusion: Higher novelty-seeking is related to impulsivity, and is considered to be important at the onset of drug taking behavior. High harm avoidance is related to shyness, social inhibition, fear of uncertainity, and pessimistic worry in anticipation of problems. These negative feelings may be comforted by alcohol, whereas heavy alcohol use may lead to dependence. Individuals with low persistence tend to give up easily when faced with frustration. Lower self-directedness was reported as indicating a higher probability of personality disorder. Determining personality profile among patients with alcohol use disorders may be useful in employing different treatment approaches and evaluating the treatment outcome.