Türkiye Klinikleri Psikoloji Özel Dergisi; 2017;2(3):163-171
Afet Psikolojisi: Tarihçe, Temel İlkeler ve Uygulamalar
AN Karancı, G İkizer
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
Afet psikolojisi, afetlerin psikososyal etkilerinin incelenmesi, bireylerin ve toplulukların afet sonrası iyilik halinin desteklenmesi için çeşitli psikososyal müdahalelerin geliştirilmesi, uygulanması ve etkililiklerinin değerlendirilmesi ve afetlere hazırlıklı olmak için bireyleri/toplumu harekete geçirmek gibi geniş yelpazedeki faaliyetleri kapsayan bir alandır. Etik ilkeler ve temel uygulama ilkeleri çerçevesinde uygulanan önleme ve destek çalışmaları, afet sonrası iyileşmenin hızlandırılması ve dayanıklılığın artırılması afet psikolojisinin temel ilgi alanları içindedir. Araştırma olanakları açısından oldukça zengin bir alan olan afet psikolojisi kapsamında psikososyal etkilere, afet sonrası müdahalelere ve yardım çalışanlarının sorunlarına yönelik araştırmalar yer almaktadır. Türkiye'de afetlerin psikososyal etkileri ve müdahale yaklaşımları üzerine yoğunlaşan çalışmalar özellikle 1999 Marmara depremleri sonrasında ivme kazanmıştır. Afetlerin çeşitliliği, sıklığı ve geniş kitleleri etkileme potansiyeli nedeniyle, psikologların gelecekte afetler ile git gide daha fazla ilgileniyor olacağı öngörülmektedir ve buna bağlı olarak afet psikolojisi eğitimlerinin yaygınlaştırılması gerekli görülmektedir.
Disaster Psychology: History, Basic Principles, and Application
Disaster psychology is a field that encompasses a wide range of activities such as examining psychosocial impact of disasters, developing, applying, and assessing the efficacy of various psychosocial interventions to support post-disaster well-being of individuals and communities, and mobilizing individuals/communities to prepare for disasters. Prevention and support interventions delivered in line with ethical and practical guidelines, facilitating post-disaster recovery and resilience are among the major areas of interest for disaster psychology. Research on psychological effects, post-disaster interventions, and problems of relief personnel are conducted within the field of disaster psychology. In Turkey, studies on psychosocial impact of disasters and interventions have gained momentum following the 1999 Marmara earthquakes. Due to high variety and frequency of disasters and their potential to effect large populations, it is foreseen that psychologists would be much more concerned about disasters in the future and accordingly, it is deemed necessary to disseminate trainings in disaster psychology