Literatür Sempozyum; 2016;(9):40-44
Hayatta Kalma Belleği: Hayatta Kalma Süreci Etkisi ve Kuramsal Yaklaşımlar
F Sayar
Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas
Hayatta kalma bağlamının diğer derin kodlama koşullarına (bir yere taşınma koşulu, kendini
referans alma veya kelimelerin hoşluğunu değerlendirme koşulu gibi) kıyasla belleği güçlendirici
(mnemonic) etkisi hayatta kalma süreci etkisi olarak tanımlanmaktadır. Bu bellek üstünlüğü birçok
araştırmada gösterilmiş olsa da, bu etkinin altında yatan mekanizmanın nasıl işlediğine dair farklı
açıklamalar yapılmaya devam etmektedir. Bu bağlamda, bu mekanizmanın nasıl işlediğini açıklayan
kuramların ve dolayısıyla araştırmaların gözden geçirilmesi bu makalenin temel konusunu oluşturmaktadır.
Birçok araştırmada, belleğin doğal seçilim ilkesiyle evrimleştiği kabul edilmekle birlikle,
Nairne ve arkadaşlarının aksine (2007) hayatta kalma sürecinin evrimsel atalarla olan bağından
dolayı değil, doğal olarak genel bellek süreçlerini (kodlamada detaylandırıcı zenginlik, ayırt edici
süreç, uyarana özgü ve ilişkisel süreç, kendini referans alma süreci) içerdiğinden dolayı böyle bir
bellek üstünlüğü yarattığı savunulmaktadır.
Survival Memory: Survival Processing Effect and Theoretical Approaches
Mnemonic effect of survival context compared to other deep-encoding conditions (moving, selfreferencing
or pleasantness) is defined as the survival processing effect. The memorial advantage of
survival processing has been shown in many research studies, but discrete explanations for its
proximate position continue to be offered. In this context, the review of the theories and research that
describe how this mechanism is processing constitutes the main topic of this article. In many research,
while it was accepted that memory has evolved through natural selection principle, unlike Nairne et al
(2007), it was asserted that survival processing not because of the bond with ancestral origins, because
it naturally recruites general memory processes (i.e., elaborative and distinctive processing, itemspecific
processing, relational processing and self-referencing) it creates such a memory advantage.