Türk Psikoloji Yazylary; 2010;13(26):29-41
Kontrol Odağı ve Eleştirel Düşünmenin Üniversite Öğrencilerinin İlişki Doyumsuzluklarına Verdikleri Tepkiler Üzerindeki Yordayıcı Rolü
OC Çırakoğlu, E Tezer
Başkent Üniversitesi, Ankara
Bu araştırmada kontrol odağı ve eleştirel düşünmenin üniversite öğrencilerinin duygusal ilişkilerindeki doyumsuzlukları
ele alış biçimleri üzerindeki rolü araştırılmıştır. Araştırmaya Ankara’da bulunan beş üniversitenin
farklı fakültelerinden 580 (373 kız ve 207 erkek) üniversite öğrencisi katılmıştır. Araştırmanın tüm aşamalarında
tesadüfi (convenient) örneklem yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında İlişki Problemlerine Tepkilerim
Ölçeği’nin (İPTÖ - My Responses to Relationship Problems Scale) Türkçe’ye uyarlaması yapılmıştır. İPTÖ
bireylerin yakın duygusal ilişkilerinde yaşadıkları doyumsuzluklara yönelik verdikleri tepkileri ölçmek için geliştirilmiştir.
Ana çalışmada, kontrol odağı ve eleştirel düşünmenin doyumsuzluk tepkileri üzerindeki etkilerini
test edebilmek için aracılı regresyon analizleri kullanılmıştır. Sonuçlar kontrol odağının terk etme, dile getirme ve
ihmal puanlarını anlamlı biçimde yordadığını göstermiştir. Kontrol odağının terk etme ve ihmal puanları üzerinde
negatif, dile getirme puanları üzerinde ise pozitif etkisi olduğu görülmüştür. Son olarak, terk etme ve dile getirme
puanlarının eleştirel düşünme tarafından anlamlı olarak yordandığı belirlenmiştir. Eleştirel düşünmenin dile
getirme puanları üzerinde pozitif, terk etme puanları üzerindeyse negatif etkisi olduğu bulunmuştur. Araştırmanın
bulguları yakın ilişkiler, kontrol odağı ve eleştirel düşünme literatürü ışığında tartışılmıştır
The Predictive Role of Locus of Control andCritical Thinking on Reactions toRelationship Dissatisfactions of University Students
In the present study, the role of locus of control and critical thinking in handling dissatisfactions in the romantic
relationships of university students was examined. Five hundred and eighty university students (373 females, 207
males) from different faculties of fi ve universities located in Ankara voluntarily participated in the study. Convenient
sampling procedure was used in all phases of the study. In the fi rst phase of the study, My Responses to Relationship
Problems Scale (MRRPS) was adapted into Turkish. MRRPS was originally developed to measure individuals’
responses to dissatisfactions in their close relationships. In the main study, four separate, moderated regression
analyses were conducted to assess the predictive role of locus of control, critical thinking, and their interaction on
exit, voice, loyalty and neglect responses. The results indicated that locus of control signifi cantly predicted exit,
voice and neglect scores. While locus of control had negative effects on exit and neglect scores, it had a positive
effect on voice scores. Finally, critical thinking signifi cantly predicted exit and voice scores. The effect of critical
thinking on voice scores was positive and its effect on exit scores was negative. The fi ndings of the present study
were discussed in the framework of locus of control, critical thinking and close relationships.