Türk Psikoloji Yazıları; 2009;12(24):16-24
Namusa ve Namus Adına Kadına Uygulanan Şiddete İlişkin Tutumlar Ölçeklerinin Öğrenci Örneklemiyle Geliştirilmesi
R Işık, NS Uğurlu
Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara
Bu çalışmanın amacı Türkiye’de kadının namusuna ve namus uğruna kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumları ölçebilecek iki ayrı ölçme aracı geliştirmektir: Namusa ilişkin Tutumlar Ölçeği (NTÖ) ve Namus adına Kadına Uygulanan Şiddete yönelik Tutumlar Ölçeği (NKUŞTÖ). Bu araştırmaya 180 kadın ve 166 erkek olmak üzere toplam 351 Ankara Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi lisans öğrencileri katılmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 21.30 (S = 2.36) yıl olarak bulunmuştur. Çalışmanın amacına uygun olarak namus konusunda yapılan çalışmalar ve özellikle Türkiye’deki Namus Cinayetlerinin Dinamikleri adlı Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı raporundan yararlanılarak her iki ölçek için madde havuzları oluşturulmuştur. Ölçeklerin geçerliklerini test etmek için faktör analizi, madde-toplam korelasyonları ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ayrıca, cinsiyet değişkeni açısından gruplar arası ayrışma analizi yapılmıştır. Bu analizler sonucunda hem NTÖ’nün hem de NKUŞTÖ’nün yeterli düzeyde geçerliğe sahip olduğu bulunmuştur. Güvenirlik için ise, iç tutarlık katsayısı hesaplanmıştır. NTÖ’nün iç tutarlık güvenirlik katsayısı. 94 değerinde iken, NKUŞTÖ’nün iç tutarlık katsayısı. 91 değerinde bulunmuştur. Sonuç olarak, yeni geliştirilen her iki ölçeğinde öğrenci örnekleminde namusun algılanışını ve namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumları ölçebilecek geçerlik ve güvenirliğe sahip olduğu gösterilmiştir.
The Development of Attitudes toward Honor Scale and Attitudes toward Violence against Women for Protecting Honor Scale with a Student Sample
The purpose of the present study was to develop two separate assessment devices to measure attitudes toward women honor and attitudes toward violence that women are exposed to in the name of protecting honor in Turkey: Attitudes toward Honor Scale (AHS) and Attitudes toward Violence against Women for Protecting Honor Scale (AVWPHS). 180 female and 166 male undergraduate students from Ankara University, Gazi University and Middle East Technical University participated in the study. The mean age of the participants was 21.30 (SD = 2.36). In accordance with the aim of the study, two item pools were formed making use of the studies conducted on the concept of honor and especially the report of United Nations Development Program named The Dynamics of Honor Killings in Turkey. In order to test the validity of the scales factor analysis, item-total correlation and confirmatory factor analysis were performed. It was found that both AHS and AVWPHS had acceptable validity. For reliability, Cronbach Alphas were computed. Whereas Cronbach Alpha for AHS was .94, it was .91 for AVWPHS. As a conclusion, it was shown that both of the newly developed scales had acceptable validity and reliability levels to measure understanding of honor and attitudes toward violence against women for protecting honor among student sample.