Hastalarda iç veya dış uyaranlarla tetiklenen akut davranış sorunları psikiyatri çalışanlarının hizmet verdikleri her ortamda karşı karşıya kalabildikleri, hızlı bir şekilde değerlendirme ve müdahale gerektiren durumlardır. Hastanın eksite olma riskini arttıran hastayla ve ortamla ilişkili etmenlerin yanı sıra, tırmanmanın öngörülebileceği bazı durumlar da tanımlanmıştır. Hastanın eksite olmasının, ajitasyonun, dinamik bir seyir izlediği, hemen her zaman öncü işaretlerin sergilendiği bilinmektedir. Sıklıkla dinamik etkenler, statik özelliklerden daha büyük önem taşıyabilmektedir. Dolayısıyla ajitasyonla ilgili ilk uygulama, tedavi hizmetleri düzenlenirken riski arttıran etmenlerin göz önünde bulundurulması ve riskin yüksek olduğu durumlarla ilişkili belirli yaklaşım stratejilerinin önceden belirlenmesidir. Tırmanmaya acil yaklaşım tırmanmaya yönelik görüşme yöntemleri, ilaç tedavileri ve sıklıkla hastanın isteği dışında yürütülebilecek fiziksel müdahaleler içermektedir. Yaklaşımın temel amacı hastanın, çevrenin ve tedavi ekibinin güvenliği sağlanarak, hastanın davranışlarını kontrol edilebilir duruma gelmesi, elden geldiğince isteği dışında gerçekleştirilecek uygulamalardan kaçınılmasıdır. Yaklaşımın değerlendirme, izlem ve müdahale aşamalarının tamamında bir ekip çalışması gereklidir. Tedavi ekibinin tüm bileşenlerinin tırmanma riskini arttıran etmenler, tırmanmanın seyrine işaret eden ipuçları, uygulanabilecek görüşme yöntemleri, farmakolojik ve fiziksel müdahalelerin temel ilkeleri konusunda bilgi sahibi ve yetkin olması gereklidir. Müdahalenin tüm aşamalarında hekim önemli bir rol oynamaktadır. Yaklaşım konusunda yetkinlik, bu konuda kuramsal ve uygulamalı eğitim gerektirmekte, deneyimle pekiştirilmektedir. Bu yazıda değerlendirme ve müdahale ile ilgili genel ilkeler gözden geçirilmiştir.

The assessment and emergency management of acute agitation Acute behavioral disturbances triggered by internal and external stimuli may arise in patients in any context psychiatric services are provided. These instances frequently require rapid assessment and intervention. Some factors related to the individual and the context which increase the risk of the development of an agitated or excited state have been previously described, in addition some conditions including conflicts between the patient and the environment are known to facilitate the incident. The development of an excited, agitated state in a patient is reported to follow a dynamic process, where signs predicting the escalation are exhibited. Frequently, the actual risk is more related to the dynamic factors than the static factors. Therefore, the management of agitation initially involves taking the risk factors into consideration during the organization of the psychiatric services, preparing protocols for the occasions where the risk is high. The methods of the management of agitation involve verbal and nonverbal strategies of de-escalation, pharmacological and physical interventions. Main objectives of the management include providing safety for the patient and the others, including the staff, rendering the patient’s control on his/her behavior, and refraining from non-voluntary measures as much as possible. The management absolutely requires a team work through the assessment, follow-up and intervention stages. All components of the team should be aware of the risk factors and indicators of escalation, competent about the strategies of verbal de-escalation, the principles of pharmacological and physical interventions. Psychiatrist has a crucial role in all stages of the management. The competency about the management can be acquired by theoretical and practical training, and is improved with experience. In this review article, the general principles of the assessment and management will be reviewed