Psikiyatri Hemşireliği Dergisi; 2015;6(3):143-148
Zihinsel yetersizliği olan çocuklarda cinsel eğitim ve önemi
ŞT Güven, A İşler
Akdeniz Üniversitesi, Antalya
Cinsel kimlik, kişinin cinsiyetinden haberdar olması ve cinsiyetine uygun
davranışlar göstermesidir. Zihinsel yetersizliği olsun ya da olmasın her birey
cinsiyeti ile doğar. Yüzyıllardır zihinsel yetersizliği olan bireylerin aseksüel,
çocuksu, cinsellikleri kontrol edilemeyen, insanca olmayan, bağımlı
veya sekse aşırı düşkün oldukları kabul edilirdi. Oysa bu bireyler, cinsel
içerikli davranışların nerede, ne zaman, hangi durumlarda uygun olup olmadığını
bilemedikleri için, yani cinsel içerikli davranışlarını kontrol edemedikleri
için böyle algılanmaktadırlar. Sağlıklı bireylerde olduğu gibi zihinsel
yetersizliği olan bireylerin de cinsel gereksinimleri ve arzuları vardır.
Cinsel eğitim doğumla beraber başlar. Aile ve toplum içinde erişkin yaşına
hatta ölüme kadar devam eder. Zihinsel yetersizliği olsun ya da olmasın
tüm çocuklar için en uygun danışma kaynağı ebeveynlerdir. Değişik kaynaklardan
çelişkili mesajların verildiği cinsellik konusunda en doğru bilgilendirmenin
öncelikle aileler tarafından yapılması gerekmektedir. Cinsel
eğitimin tüm zihinsel yetersizliği olan çocuklara uygun bir modeli yoktur.
Çocuğun anlama düzeyine uygun bilgiler gereklidir. Zihinsel yetersizliği
olan bireyler cinsel istismar açısından toplumdaki diğer bireylerden daha
fazla risk altındadırlar. Bu nedenle bu bireylerin cinsel sağlıklarına yönelik
multidisipliner ekip (doktor, hemşire, ebe, psikolog, sosyal hizmet uzmanı
gibi) yaklaşımının benimsenmesi önemlidir. Cinsellikle ilgili en doğru bilgi
paylaşımının, aile, okul ve bireyler arasında kurulacak iyi bir iletişimle etkili
olabileceği, gerektiğinde profesyonel bilgi desteği alınarak yapılmasının
önemi dikkate alınmalıdır. Bu derlemenin amacı; zihinsel yetersizliği olan
çocuklarda cinsel eğitimin önemini ve cinsel eğitimde hemşirenin rolünü
vurgulamaktır.
Sex education and its importance in children with intellectual disabilities
Sexual identity is an individual being aware of his/her sexuality and acting
in a manner appropriate to it. With or without intellectual disability, every
individual is born with his/her gender. For centuries, it was thought that
individuals with intellectual disabilities were inhuman, asexual, or childish,
or that they were over fond of sex and that they could not control their
sexuality. However, these individuals were perceived as such because
they did not know where, when and in which situations sexual behaviors
were appropriate. In other words, they could not control their sexual
behaviors. Just like healthy individuals, those with intellectual disabilities
also have sexual needs and desires. Sex education starts at birth. It continues
until reaching adulthood or beyond. Parents are the best guides
for all children, either those with intellectual disability or not. The most
accurate information about sex, which is an issue when there are conflicting
messages from different sources, should be first provided by parents.
There is no suitable model of sex education for all children with intellectual
disabilities and information should be appropriate to the child’s level
of understanding. Those with intellectual disabilities are more at risk of
sexual abuse than others in society and for this reason, it is important to
adopt a multidisciplinary team (doctor, nurse, midwife, psychologist and
social services specialist e.g.) approach towards the sexual health of the
intellectually disabled. The most accurate information sharing about sex
depends on good communication between families, schools and individuals,
and by receiving professional support when needed. This review
emphasizes the importance of sexual education for children with intellectual
disabilities and the role of nurses in sexual education.