Psikiyatri Hemşireliği Dergisi; 2015;6(3):114-119
İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerde Somatik Belirtiler ve Anne Baba Tutumlarının İncelenmesi
S Karaca, G Çelebi, Z Bilen, M Özvatan, İ Timur, G Ünsal, N Onan, YC Öz
Marmara Üniversitesi, İstanbul
Amaç: Epidemiyolojik çalışmalar çocuk ve ergenlerin %5–48’inin somatik
belirtileri sıklıkla deneyimlediklerini göstermektedir. Bu çalışmada ilköğretim
ikinci kademe öğrencilerinde anne-baba tutumları ve somatik
belirtiler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki çalışmanın örneklemini,
Kadıköy’de üç devlet ve beş özel ilköğretim okulunda, Ekim 2013-Şubat
2014 tarihleri arasında ikinci kademede öğrenim gören, araştırmaya
katılmayı kabul eden 699 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verileri Bilgi
Formu, Çocuk Somatizasyon Envanteri ve Anne-Baba Tutum Ölçeği
kullanılarak toplanmış, tanımlayıcı istatistiksel analizler, pearson korelasyon
analizi ve t-testi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 12.93±1.06’dır, %49.9’u kız,
%35.3’ü özel okula devam etmektedir. Öğrencilerin cinsiyet, ailede tek
çocuk olma, eğitime devam edilen sınıf, anne-baba eğitim ve çalışma
durumları ile anne-baba tutumları ve somatik belirtiler açısından anlamlı
farklılık bulunmamaktadır (p>0.05). Öğrencilerin devam ettikleri
okula göre somatik belirtiler arasında anlamlı fark bulunmuştur (t=3.53;
p=.002) ve özel okula devam eden öğrencilerde somatik belirtiler daha
sık görülmektedir (özel X=13.0±1.25; devlet X=10.0±9.5). Öğrencilerin
devam ettikleri okula göre anne-baba tutumları incelendiğinde; kontrol/denetleme
(t=4.43; p=.003) ve psikolojik özerklik alt boyutlarında
anlamlı fark bulunmuştur (t=2.71; p=.040), özel okullara devam eden
öğrenciler anne- babalarını devlet okullarına devam eden öğrencilere
göre daha fazla kontrolcü/denetleyici ve daha az psikolojik özerklik sağ-
layıcı olarak algılamaktadır (kontrol denetleme; özel X=15.3±5.1; devlet
X=13.8 ±4.0 ve psikolojik özerklik özel X=26.7± 4.5; devlet X=27.6±4.3).
Ana-baba tutumlarından sadece izin verici/müsamahakar tutum ile
somatik belirtiler arasında anlamlı farklılık bulunmuştur (t=4.695;
p=.001). Ana-babalarını izin verici/ müsamahakar olarak algılayan öğ-
rencilerde somatik belirtiler daha yüksektir (X=14.31±11.86).
Sonuç: Çalışmanın sonuçlarına göre; ana-baba tutumları ve somatik
belirtilerin öğrencilerin devam ettikleri okula göre farklı olduğu ve anababalarını
izin verici/ müsamahakar olarak algılayanlarda somatik belirtilerin
yüksek olduğu belirlenmiştir.
Investigation of Somatic Symptoms and Parents Attitude in Secondary School Students
Objectives: Epidemiological studies show that 5–48% of children and
adolescents often experience somatic complaints. This study investigated
somatic symptoms in secondary school students and the attitudes
of their parents.
Methods: This descriptive study involved 699 secondary school students
at three state and five private schools in Kadikoy from October
2013–February 2014. The data were collected using an information
form, Child Somatization Inventory and Parent Attitude Scale and were
analyzed using descriptive statistical analysis, Pearson correlation analysis
and the t-test.
Results: The average age of the students was 12.93±1.06. Of the students,
49.9% were female, and 35.3% were in private schools. A significant
difference (t=3.53, p=.002) was found based on the type of school
attended with private school students seen more frequently with somatic
symptoms (private X=13.0±1.25; state X=10.0±9.5). There were
also differences according to the type of school attended in parental
attitude – control/monitoring (t=4.43; p=.003), and in the psychological
autonomy subscale (t=2.71, p=.040). Private school students’ perception
of their parents’ attitude were more controlling/supervisory than
the public school students (control/supervision; private X=15.3±5.1;
public X=13.8±4.0) and allowing less psychological autonomy than
them (private X=26.7±4.5; states X=27.6±4.3). Parental tolerance was
significantly associated with somatic symptoms (t=4.695, p=.001), and
students who perceived their parents as tolerant had more somatic
symptoms (X=14: 31±11.86).
Conclusion: This study shows that parental attitudes and somatic
symptoms vary as to the type of school. Students had more somatic
symptoms when they perceived their parents as tolerant/permitting of
those somatic symptoms.